Coma Marx es estat fausament e viciosament associat dins la testa dau pòble ambe lei tiranias bolchevicas, lo paure Nietzsche es estat tanben viciosament associat ambe lei nazis. La responsabilitat rèsta ambe sa joina sorre, Isabel.
Federic Nietzsche es un filosòf plan dinh d’admiracion. Abandonèt son empleg d’ensenhant de filologia a l’universitat de Basel quand sa filosofia arribava a sa maturitat, en 1876. La filosofia nietzscheana es inseparabla de l’independéncia de l’individú. Aquò es lo contrari absolut dau nazisme! Son obratge lo mai famós es Ansin parlet Zaratustra, dins lo quau lo filosòf Zaratustra (Nietzsche eu meteis) mena sei disciples ai montanhas e puei leis abandona, disent que fau trobar cascun son camin: «E quora m’auretz totei repossat, tornarai!» …
Valent a dire, sieches ges un disciple, mai trobe ton propre camin; quora auras fach ansin, auras devengut fideu ai mots de Zaratustra. Es evident qu’aquo es lo contrari absolut de l’hitlerisme, que depend sus l’imatge d’un Fuehrer «sobre-uman»! D’efièch, lo Sobre-ome nietzschean, aquò es l’umanitat quora es devenguda liura de disciples e de caps!
Nietzsche detestava tanben so qu’apelava «l’alemanisme» – lo nacionalisme alemand. Tre 1876 regetèt Wagner, son amic abans aquela annada e, desgostat, fugiguèt la festa de Baireuth disent qu’eu, Wagner, era devengut antisemita e alemanista. Nietzsche se refugiguèt en Itàlia, devenent amics ambe lo filosòf jusieu Paul Ree, que devenguèt alor l’influéncia principala sus l’òbra de Nietzsche. Nietzsche denonsava ambe furor Wagner e lei nacionalistas alemands.
… Cossí, alor, es devengut un simbòl per lei nacionalistas après sa mòrt en 1900, estent onorat per lei nazis? La responsa a-n-aquela question: aquò es la responsibilitat de sa sòrre, Isabel.
Isabel era mai joina que son fraire e, pendent sa joinessa, fòrça bela. Èra tanben plan astuciosa e dominanta. Se maridèt ambe lo racista alemand Bernhard Foerster. Nietzsche detestava Foerster. Foerster concebeguèt lo projècte de «la Novela-Alemanha». Son intencion era de transplantar un nombre d’obrièrs alemands e lors familhas, que Foerster considerava «etnicament purs», a Paraguai, dins la capacitat d’un experiment de «puretat etnica». La colonia dins lo Paraguai, au mitat de la jungla, se sonèt la Novela-Alemanha. Foerster e Isabel causiguèron leis obrièrs non-emplegats e «racialament purs» (!), e leis encoratgèron d’acompanhar lei dos a Paraguai. Puèi, leis obrièrs e lors familhas foguèron abandonats dins la jungla. Foerster e Isabel elei-meteissei torneron a l’Alemanha!
Quand Foerster tornèt encar a Paraguai, se suicidèt. Un nombre de la populacion de la colonia èra ja mòrta de maunutricion; la rèsta plan malauta e pròchi de la mòrt eu-meteis. Soncament l’ajuda deis indigenas leis aviá sauvats.
Pas d’acòrdi ambe lo racisme
Nietzsche cessava jamai de condamnar l’imbecilitat racista dei projèctes de Foerster. Sa sòrre, aprèp 1876, èra resolguda de reganhar lo contraròtle sus son fraire e de complotar per son retorn a l’Alemanha. Èra alor resolguda d’aluenhar Nietzsche de seis amics e de destruire sa liason ambe lo solet amor de sa vida, Lou Salome. Isabel foguèt responsabla per la destruccion d’aquesta liason, e puèi lo sòrt ajudèt aquesta femna au delà de totei seis esperanças lei mai caridas! En 1899 son fraire tombèt victima de la SMN (Sindroma Motor -Nevrona). Foguèt paralisat per la rèsta de sa vida. Èra l’oportunitat per Isabel de reconstruire la filosofia nietzscheana e la reputacion de son fraire apres leis ideias racistas de Foerster.
Son fraire paralisat foguèt installat en so d’ela a Weimar e mostrat ai vesitors. Isabel interrogava totei leis amics de son fraire ambe suenh afin de colleccionar lei detalhs utius per construire un mite nietzschean convenable a seis ambicions. Contrafasiá lei letras deis amics de son fraire e sei responsas, e alterava sei manuscrichs, devenent fòrça adrecha en imitant son escritura. Escriguèt mesme un obratge entièr jos lo nom de son fraire, La Volontat au poder! Tot aquò restariá inconegut fins a la dubertura deis archius nietzscheans après la fin de la Guerra Freda en 1989. Fins a-n-aquela data, lo mite nietzschean construch per Isabel Foerster-Nietzsche èra acceptat coma veritat, soncament una minoretat d’expèrts ne’n avent lei dobtes.
Isabel insistia sus lo contraròtle absolut sus son fraire fins a sa mòrt en 1900. Es orrible de reflechir sus la possibilitat que son fraire aguèt benlèu la coneissença de cò que passava, mai, paralizat, siegue sens poder de ren faire!
Lei Nazis venguèron au poder en 1933, e la màger part deis escrivans, deis artistas e dei musicians se refugiguèron otremar. I aviá gaire d’òmes de letras v
olent restar dins l’Alemanha, e per ansin, lo govèrn aviá plan enveja de «trobar» dins lo passat lei noms per sostenir lor pretensions culturalas. Beethoven foguèt nommat eròi dau Reich. Lo tombèu dau rei-filosòf Federic lo Grand, l’amic dei libres-pensadors dau sègle XVIIIen, foguèt cubrit dau drapeu dau Hakenkreuz. Lo musician Richard Strauss, nietzschean, foguèt encoratjat de compausar l’Imne Olimpic per lei juòcs de Berlin en 1936. Foguèt convenable per lo govèrn d’ignorar lo fach que Strauss èra fòrt critic dau nazisme, lo denoncant dins una letra a un collègi jusieu, son amic e correspondant regular fins a la mòrt dau musician.
… E puèi, Isabel Foerster-Nietzsche devenguèt membre dau Partit Nazi, salutant Hitler come lo «Novèl-Ubermensch» e l’invitant a Weimar.
Isabel foguèt donada una garda d’onor SS e l’Archiu Nietzsche establit per ela foguèt decorat ambe lei drapeus Hakenkreuz. Pendent la guèrra de 1914-18, ela ganhèt dau govèrn dau Kaiser la promessa d’ofrir a cada sordat una toma deis òbras de Nietzsche. Mai se lei sordats avián dubèrt lo libre, aurián legit Nietzsche condemnant lo nacionalisme e disent que, afin de devenir Ubermenschen, fau destruire lei fusius e lei canons, e lei transformar en utilas de cultivacion!
Isabel moriguèt en 1936. Recebèt un funebre d’estat. Hitler era lo principau. Leis abitants de la Novèla-Alemanha foguèron vesitats ais annadas 1930 per una delegacion dau Tresen Reich. Un sac de terraire d’Alemanha, marcat dau Hakenkreuz, foguèt respandut sus lo tombèu de Bernhard Foerster. La Novela-Alemanha existís encar. Lo mite fabricat de Nietzsche come proto-nazi es probablament l’impostura la mai orribla e la mai injusta dins l’istòria de la filosofia.
Anthony Walker*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
