Acinonyx jubatus es lo nòm scientific del guepard, un dels màgers felins de la planeta. Lo guepard tanben es conegut per poder arribar a de velocitats màgers de 95 Km/h de mejana e fins a 115 quilomètres, malgrat que sonque pendent pauc temps. Aquò fa d’aqueste felin benlèu l’animal terrèstre pus rapid de la planeta blava.
Lo guepard fa mai d’un mètre e mièg de longada e una nautada d’aperaquí 90 cm. Lo pés mejan seriá de 60 Kg, çò que tanben fa d’aquel felin un dels pus grands del continent african. Los mascles son tanben màgers que las femèlas.
Nauta velocitat
Lo guepard es un animal especializat en la velocitat. Pr’açò a lo cors adaptat per córrer. Lo còrs es màger que lo de totes los autres felins de la planeta. Aquò ajuda lo predator a far circular la siá sang d’un biais plan mai rapid e los sieus pulmons tanplan son plan grands, un prètzfach qu’ajuda a recebre mai d’oxigèn: aquò permet de velocitats de 0 a 100 Km/h en sonque mens de 3 segondas.
Lo guepard es un predator carnivòr qu’aima plan caçar pendent lo periòde mai caud del jorn per arrestar la concurréncia d’autres predators coma lo leon o l’ièna e que pòdon plan raubar las predas al guepard. Aquò se pòt debanar pr’amor que l’estructura fisica del guepard es brica bona a l’ora de luchar contra d’autres animals e mens encara se son màgers o parièrs que lo pròpri guepard. La tactica usada pel guepard es, sovent, abandonar la preda e fugir abans que luchar.
La preda mai aimada pel guepard son de gasèlas e d’impalas mas tanben caça d’autres mamifèrs, mai que mai de zèbras e gnos. Una abituda del guepard es menar la preda caçada e ja mòrta sus un arbre per poder se noirir e d’ailà pòdon susvelhar que i a pas cap autre predator pròche.
Un predator tras qu’intelligent
Lo guepard es un predator plan intelligent que pòt se lançar al darrièr moment a l’ataca de la preda e pas abans. Pr’açò lo nivèl de capitada es d’un 60%. La sieuna vision es plan bona e pòdon amb ela demorar amagats darrièr d’arbrilhons en tot esperar lo moment ideal per poder caçar la preda causida.
Lo guepard es un mamifèr poligam, çò que vòl dire que la femèla dobta pas a l’ora de cambiar de mascle aprés aver de pichons e tornar a patir lo zèl. Aquò entraïna tanben que cada femèla pòt aver fins a 4 pichons guepards cada còp e la maire a de besonh susvelhar plan los pichonèls guepards pr’amor que cal totjorn arrestar l’ataca d’autres possibles predator que poirián los devorar, pr’amor que lo nivèl de subrevivéncia dels joves guepards es brica nauta.
Los joves guepards arriban al mond amb un pés d’aperaquí 300 gramas e demoraràn dins l’amagatal mairal pendent las quatre primièras setmanas de vida. Malgrat aquò sonque 2 o 3 de cada dètz poiràn subervíure cada còp e arribar plan als tres meses de vida. Sonque aprés aquela edat seràn pro abils per caçar per eles meteises malgrat qu’encara de predas pichonas.
Pasmens, contunharàn amb la maire guepard fins a l’an e mièg, quora cal se desseparar de la familha per totjorn, pr’amor que las femèlas patiràn ja lo primièr zèl e los mascles se desseparàn d’elas e sonque tornaràn a venir amassa a l’ora de caçar e pro.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
