Rupicola rupicola es un aucèl nadiu del nòrd de la sèuva amazoniana d’America meridionala. Tanben es conegut coma lo bloquièr guianés. Es una espècia d‘aucèl passerifòrme qu’aperten a la familha dels Cotingidae. D’efièch es una de las doas espècias del genre Rupicola.
Aital tanben conegut coma gal rocassós o gal de la ròca guianés, lo sieu abitat natural se trapa situat, mai que mai, en de junglas umidas pròchas a de ròcas o de gorjas, e totjorn en de nautors inferioras als 1.200 mètres sus lo nivèl de la mar.
Lo mascle del gal rocassós es estat totjorn restacat amb l’aucèl del paradís pr’amor qu’es plan polit e pr’amor de la siá color iranja fòrta. A mai, a una crèsta semicirculara dempuèi gaireben lo bec fins a la part posteriora del còl.
La color de las siás alas pòt venir gris o negre, amb una basa blanca. Aquò barrejat amb de plumas jaunas e longas. La coa, pasmens, a una color negra fòrta. La femèla, per contra, a una color de plomatge mai bruna quora ven adulta e la crèsta es totjorn pus pichonèla que la del mascle. La color definitiva d’ambedós sèxes arrribarà pas abans dels 3 ans.
Diferéncias morfologicas
Se lo mascle de gal rocassós a lo bec de color jaune, la femèla a una color mai negra. Son d’aucèls fòrts amb una longada mejana d’entre 28 e 33 cm e un pés pels mascles d’aperaquí 220 gr. La femèla, per contra, a un pés un pauc inferior, d’aperaquí 200 gr de mejana.
La dièta d’aquel aucèl es la frucha, a mai de pichons invertebrats e d’insèctes. Pendent l’epòca del zèl los mascles dançan en de luòcs plan causits dins la selva per ganhar lo drech a reprodusir-se. Son de luòcs ont cal anar cada jorn se vòlon qu’una femèla siá d’acòrd per la copula e o dançar çò de melhor possible.
Lo gal rocassós es un aucèl poligam e aquò vòl dire qu’un solet mascle se n’anarà amb divèrsas femèlas. Se formaràn pas de pàrelhs e lo mascle ajudarà pas jamai a l’ora de bastir lo nid o suenhar los polets.
La femèla serà totjorn la que bastirà lo nid amb de fanga e de plantas qu’amassarà amb la sieuna saliva a una paret rocalhosa de la selva. La sason de reproduccion es entre los meses de desembre e genièr.
Un còp aquò fach la femèla pondrà entre un e dos uòus de color bruna amb de plapas grisas. Seràn suenhats per la maire pendent un mes e quand naisseràn los polets sonque aquesta balharà de noiridura al nid, mai que mai de frucha e d’insèctes. Òm considera que l’espècia de Rupicola rupicola es pas menaçada uèi lo jorn e que la sieuna populacion es venguda estable dins lo sieu abitat natural.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
