L’incendi de Roma entre los jorns 18 e 23 de Julhet de l’an 64 foguèt una de las piègers catastròfas que patiguèt la “Vila Etèrna”. Pendent sègles l’imaginari collectiu imaginèt que l’emperaire Neron (38–68) de la dinastia julioclaudiana èra colpable de la tragèdia, amb la tòca de bastir una nòva vila capitala de l’empèri amb l’ipotetic nom de Neronia. Lo roman ”Quo Vadis?” de l’escrivan polonés Henryk Sienkiewicz (1846–1916) immortalisèt aquela cresença. Mas èra vertat aquela acusacion?
Vertadièrament, aquela ipotèsi nasquèt un sègle après l’incendi, e sembla qu’èra falsa. Quand comencèt l’incendi, pendent la nuèch del 18, a l’extrèm sud-èst de la zòna nomenada “Circus Maximus”, Neron èra defòra de la vila amb divèrses jorns de vacanças a la siá vila d’Antium (l’actuala Anzio). Quand l’emperaire coneguèt la notícia tornèt immediatament a la capitala amb la tòca de collaborar amb los pompièrs (nomenats “sifonarii” o “aquarii”) e amb l’organizacion d’ajuda pels damnatjats amb lo despartiment de neurituds e l’abilitacion d’abitanças per las familhas qu’avián perdut lors abitatges.
Los istorians contemporanèus, en contra
Divèrses istorians e de personalitats de l’epòca, considerèron pas l’emperaire Neron coma creador de l’incendi. Noms coma l’istorian josieu Flavi Josèp, lo poèta Marçal, lo cònsol, senador e tanben istorian Cluvis Rufus o lo meteis Papa de Roma Clamenç I consideravan que l’incendi aviá estat un accident.
L’encargat de l’enquista per conéisser las originas e las causas de l’incendi foguèt lo prefècte Tigelin e acusèt dirèctament la comunitat crestiana de la vila de la culpabilitat de la tragèdia, pr’amor que volián provocar la fin del mond. La pròva presentada èra lo testimòni (fals o vertadièr) que los crestians cantavan d’imnes pendent l’incendi en pensant qu’èra arribada la promesa del fin del mond.
Dempuèi d’aquel moment comencèron d’injustas persecucions oficialas contra los crestians dins de l’Empèri Roman. Segon la cronica de Suetoni, foguèron executats tres cents crestians. Tanben al còp comencèt un clima d’ostilitat contra aquela nòva religion, que se mantenguèt dos cents cinquanta ans.
Segon qualqunas versions cronisticas, lo resultat de l’incendi al domeni urbanistic foguèt la destruccion totala de quatre quartièrs de la vila e parciala de sèt quartièrs mai. Après, en l’espaci vuèg atengut per l’incendi, lo meteis emperaire Neron bastiguèt una nòva zòna residenciala per las classas nautas, la “Domus Aurea” e una sèria de monuments per immortalizar lo sieu reinatge. La chifra exacta o aproximativa de victimas es desconeguda. Mas lo Grand Incendi de Roma cambièt l’image de la capitala del Tibre totalament.
Un article de Francesc Sangar*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm
