Lo fennec tanben es conegut coma lo rainal del desèrt. Es una espècia de mamifèr carnivòr de la familha dels Canidae que demòra als desèrts de Sahara e d’Aràbia. A una caracteristica pròpria e singulara; las sieunas aurelhas. Son plan grandas e aquò qu’es lo rainal pus pichon de la planeta. Lo fennec es tanplan un carnivòr plan adaptat al sieu ecosistèma. La forradura, aurelhas e rens son tras qu’adaptats a la sabla del desèrt. E tanben a la calor que patís l’animal ailà, car las condicions normalas del desèrt son de nautas temperaturas e res d’aiga.
Es conegut que las aurelhas del fennec son per recebre mai d’aire e far venir la sang mai freda. Aquò ajuda plan lo rainal del desèrt a l’ora de suportar de temperaturas tras que nautas del desèrt a mai d’un clima extrèm. Lo fennec aperten a la familha dels canids e n’es lo pus pichon membre. D’abituda es un carnivòr nuechenc. Son, d’un autre latz, plan territorials, e quand trapan una femèla lo parelh demorarà (o aumens o assajarà) de viure amassa al long de tota la sieuna vida. Lor territòri son los desèrts africans e asiatics.
Premanit per se reproduire lèu lèu
Lo fennec es madur sexualament ja als 9 meses de vida e la copula de debana entre los meses de genièr e febrièr, quand la temperatura es benlèu mens nauta. Tanben pr’amor de l’ecosistèma ont viu lo fennec, a de pichons sonque de manièra annadièra, un còp. E los pichonèls rainals arriban aprés un periòde de gestacion d’aperaquí 50 jorns. Per ansin los pichonèls fennecs arriban al mond entre març e abril.
Lo rainal del desèrt sonque fa fins a 21 cm de nautor e entre 35 e 41 cm de longor. Pòt pesar entre 1 e 1,5 kg; pr’açò es lo rainal pus pichon del mond. Las caracteristicas tipicas del fennec son una forradura de la color de la sabla, mai clara a la fàcia, e una coa longa qu’utiliza contra lo fred de la nuech, un morre cuèrt e de longas aurelhas per escotar lo son pus pichon e tanben per ajudar a aver lo cors mai fred. La forradura del fennec tanben ajuda a conservar la calor pendent lo periòde nuechenc. Un rainal del desèrt pòt arribar a viure entre 10 e 12 annadas.
Lo fennec s’espandís entre Africa e Asia dempuèi Marròc fins a la peninsula de Sinaí mas pas mai enlà de Nigèr al sud. L’amagatal tipic es jos la sabla del desèrt en d’airals dubèrts mas tanben amb de vegetacion. Per i arribar bastís plusors dintradas se lo terren es drech per o far.
Lo fennec es, mai que mai, nuechenc, e se noirís d’insèctes, de reptils, de rosegaires, d’aucèls e d’uòus. La siás aurelhas son estonantas e pòt escotar lo son de las predas tanben quand son jos tèrra. La sieuna dièta tanben includís de frucha que trapa als oasis ont tanben i a d’aiga. Es un grand sautaire car pòt far fins a 60 cm de nautor e fins a 120 cm de longor en un solet saut. Val pas dire que tot aquò l’ajuda e plan a l’ora de subreviure mas tanben a l’ora de caçar de predas.
La femèla a la costuma de viure dins l’amagatal tot l’an. Lo mascle, totun, es mai solitari e sonque ajuda lo parelh qualcunes còps pendent la gestacion e quand los pichons encara son plan joves. Lo fennec, a mai d’aquò, es un mamifèr susprenent, pr’amor que pòt demorar aisidament amb d’umans. Malgrat aquò cal dire qu’es una espècia de mai en mai rara e es illegal de los aver coma animal de companhiá umana a fòrça païses africans e asiatics ont demòra.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
Aqueste article es tanben publicat dins Naturaleza Salvaje, un numeric de geografia e l’environament, que Sapiéncia n’a un acòrdi de cooperacion
