L’interior de la planeta ei hèra mesconeishut enqüèra uei. E la soa temperatura tanben, pr’amor que, podem díser quau temperatura pòt aver lo còr de la planeta ? 100º grads, 1000 º grads o 10.000º grads ? L’interior de la planeta, tostemps devath mei e mei pression, a ua temperatura qu’ei de mei en mei hauta. E de mei en mei cauda. Ròcas qu’acompanhan la lava que sòrt despuish los volcans de la planeta que’ns pòden balhar ua idèa de la soa temperatura. Pr’amor que son ròcas en fusion e qu’an ua temperatura de, haut o baish 1000º grads.
I a ua lei naturau confirmada per la sciéncia que confirma que la temperatura de l’interior de la nosta planeta ei de 30º C mei cada quilomètre de pregondor. Alavetz, quau ei la temperatura mejana de l’interior de la planeta? E deu còr de la Tèrra ? Entad ac conéisher que cau tanben conéisher quants de quilomètres que i pòt aver devath de la superficia e enquia lo còr de la planeta.L’estudi de l’interior de la Tèrra e deu còr de la medisha qu’ei estat desvolopat despuish l’epòca antica. Egipcians e grècs qu’ensagèn de conéisher las caracteristicas d’aquera part de la planeta, e tanben de la soa temperatura. Mes pas tostemps que s’i escadón, pr’amor qu’enqüèra uei solament avem ua idèa e pro. Mes adara un navèth estudi scientific qu’afirma conéisher quau ei aquera temperatura segon espròvas scientificas.
La calor se’n va cap a l’exterior
La majoritat de la calor que i a dens la Tèrra que’s hè enlà, cap a l’exterior, per diferents processes naturaus. Ua ròca n’ei pas un element isolat, pr’amor que tanben a daubuas proprietats de conduita de la calor. Aquò qu’ajuda la temperatura intèrna de la planeta a sortir cap a l’exterior. La mejana de calor que sòrt de l’interior de la planeta qu’ei d’enter 70 e 80 Megawatts per mètre carrat. Totun, la creishença d’aquera medisha temperatura cap a l’interior e lo còr de la planeta que vad de mei en mei hauta segon la pregondor, des de la superficia. Qu’ei çò que’s nomma lo gradian termic. Aqueste, qu’ei plan hòrt, e que creish ua mejana d’enter 10 a 30 ºgrads cada quilomètre. Totun, dens daubuas regions de la planeta, aquesta temperatura intèrna que pòt vàder màger, sustot en regions volcanicas.
Segon los cercaires actuaus, lo còr de la Tèrra que seré situat a, haut o baish, 6.371 quilomètres de pregondor. E donc, quina e ne seré la temperatura ? Segon lo gradiant termic, que poirem en aver dejà ua temperatura. Mes qu’ei mei complèxe que tot aquerò. Dab solament lo gradiant termic, la temperatura deu còr de la planeta qu’arribaré a 190.000 °C e n’ei pas possibla segon las leis de l’Univèrs.
Aquera temperatura qu’entrainaré un còr de la planeta liquide, de plasma. Mes mantun estudi sismic que demostrè que lo còr de la Tèrra n’ei pas liquide mes solide. Alavetz, la temperatura ne pòt pas èster aquera. Mei d’un experiment hèit dens un laboratòri que confirmè que la temperatura de la planeta au son còr seré de, haut o baish, 5.550 ºC.
La diferéncia enter las duas temperaturas qu’auré coma causa que lo gradiant termic qu’ei mei feble près de la superficia. Près d’aquera, la creishença de la temperatura intèrna de la planeta qu’ei de solament 0,3ºC a 0,5ºC cada quilomètre. Puish, e dab la pregondor, la temperatura qu’ei de mei en mei hauta. La temperatura de la Tèrra donc ei diferenta segon lo lòc.
La coneguda conveccion terrèstra qu’arrèsta aquera creishença de calor si èm mei près de la superficia. Quin que sia, ua temperatura de près de 5.000º C que provòca la fin de tota vita coneguda, e donc, tanben de calor e ròcas qui vaden liquidas, lo còr de la planeta qu’ei un lòc on, hèra entenut, arribarèm pas jamei, pr’amor que i poirem pas jamei subervíver. E donc, la temperatura de l’interior de la nosta planeta, e deu còr de la medisha, que deven demorar, per tostemps, solament chifras teoricas. Adara e entà la rèsta de l’istòria de l’umanitat.
La Redaccion
