LAS PRIMIÈRAS VILAS

Christian Andreu
0
Qui bastiguèt las primièras vilas pendent lo Neolitic ? Ja entre los ans 12 000 e 45 000 abans lo Crist trapam las primièras evidéncias d’urbanisme. Mas d’en primièr cal saber çò qu’es una vila. Encara uèi, los cercaires son pas d’acòrdi a l’ora de definir çò que foguèt una vila pendent l’Antiquitat. En 1966, foguèt […]

COSSÍ FOGUÈT T.REX

COSSÍ FOGUÈT T.REX

Christian Andreu
0
Ara los cercaires vòlon descobrir cossí foncionava realament lo cervèl d’un dinosaure. Mai encara un dinosaure coma T. rex. Qué foguèt dich fins ara d’aquel tarrible predator del Cretacèu? Una còla internacionala de paleontològs, sciéncias de la conducha e neurobiologia estudièron la mesura e estructura del cervèl de divèrses dinosaures dont T. rex. L’intelligéncia de […]

LAS PRIMIÈRAS VILAS

EI TRAPAT UN CRAN D’AUDÈTH DERA EPÒCA DES DINOSAURES

Christian Andreu
0
Fin finau, siguec trapat un cran entièr d’audèth dera epòca des dinosaures. Eth descorbiment qu’ei extraordinàri pr’amor qu’enquia ara non siguec jamès trapat un fossil coma aqueth. E eth sòn descorbiment provocarà, de segur, un cambi ena vision qu’auem sus aquera epòca preïstorica. Atau, es paleontològs confirmèren qu’eth descorbiment ei unic pr’amor que poirie cambiar […]

COSSÍ FOGUÈT T.REX

D’ESTIMULANTS DE FA MAI DE 2.000 ANS

Christian Andreu
0
Un nòu estudi revelèt que los guerrièrs germanics utilizavan d’estimulants fa 2.000 ans per véncer la paur pendent la guèrra contra Roma.  Èran utilizats pendent de rituals amb d’estimulants naturals per crear una estrategia unica per véncer la paur e poder aital luchar contra l’Empèri Roman. L’estudi foguèt publicat al numeric Praehistorische Zeitschrift e confirmèt […]

LAS PRIMIÈRAS VILAS

L’EFIÈCH E LA MEMÒRIA COLLECTIVA

Christian Andreu
0
L’efièch Mandela es un dels fenomèns mai curioses de la memòria collectiva. Lo tèrme foguèt creat per la blogaira Fiona Broome en 2009, e descriu l’experiéncia estonanta de remembrar eveniments diferentament de çò que se passèron realament, mas amb una estranhesa: aqueles remembres falses son partejats per de personas multiplas. Nelson mandela es remembrat en […]

LAS PRIMIÈRAS VILAS

VICTÒRIA, LA MAIREGRAND D’EURÒPA

Christian Andreu
0
Francesc Sangar.-. Quina monarca foguèt considerada coma “la mairegranda” d’Euròpa? La Reina Victòria d’Anglatèrra. E perqué? Pr’amor que la siuena granda descendéncia (nòu filhs) arribèt a la majoritat dels tròns europèus mejançant de matrimònis amb d’autres linhatges monarquics, abitualament a travèrs dels sieus felens. Aqueles maridatges èran utilizats per establir d’alianças diplomaticas amb los autres […]

LA CARTA EUROPÈA DE LAS LENGAS MINORITÀRIAS

NAUETATS EDITORIAUS DERA ACADÈMIA ARANESA 2025

Christian Andreu
0
Era Acadèmia Aranesa dera Lengua Occitana – Institut d’Estudis Aranesi (AALO – IEA) contunhe damb eth sòn objectiu dera preservacion, era difusion e er ensenhament dera lengua e era cultura pròpries d’Aran. Cada an son publicades diuèrses òbres, qu’artenhen tota sòrta de genres literaris e d’assag, entà demostrar an darrèr d’an, era totau validitat der […]

EI TRAPAT UN CRAN D’AUDÈTH DERA EPÒCA DES DINOSAURES

LA CARTA EUROPÈA DE LAS LENGAS MINORITÀRIAS

Christian Andreu
0
A Euròpa son nascudas de lengas parladas als cinc continents, mas tanben d’autras que patisson de situacions complicadas e quitament son menaçadas las siuenas subrevivenças. Amb la tòca de defendre las nomenadas “lengas minorizadas” l’an 1992 lo Conselh d’Euròpa promulguèt la Carta Europèa de las Lengas Minoritàrias e Regionalas coma una declaracion de principis en la […]

VICTÒRIA, LA MAIREGRAND D’EURÒPA