Lo trabalh de camp e de mapas aerianas ajudèron a descobrir çò que seriá la bastida maia pus anciana jamai trapada per l’arqueologia modèrna. La descobèrta confirmèt qu’aquela bastida antica que bastiguèt aquela civilizacion mesoamericana auriá una edat pròcha als 3 000 ans e se tròba a la vila mexicana d’Aguada Fenix.
Aital, lo començament de la civilizacion maia se seriá debanat fa mai de 3000 annadas pr’amor d’aquela bastida segon l’arqueològ Takeshi Inomata e la sieuna còla, de l’Universitat d’Arizòna, que confirmèt que cal classar aquela bastida coma un luòc ceremonial fach de tèrra e de fanga e que seriá estat bastit demest los ans 1 000 abans lo Crist e 800 abans lo Crist. La tròba foguèt lèu publicada al numeric Nature. La bastida, a mai d’èsser la mai anciana tanben es la pus granda jamai bastida pels maias.
D’estructuras monumentalas
La tròba d’aquela bastida confirmariá doncas qu’a l’epòca los maias fasián d’estructuras monumentalas. Fins ara la bastida maia pus antica trobada per l’arqueologia èra una autra trapada tanben per la còla de l’arqueològ Inomata a Guatemala, a Ceibal, e que seriá d’aperaquí l’an 950 aC.
La nòva bastida trobada es contrària a l’idèa que la civilizacion mai se seriá desvolopada pauc a cha pauc de pichons vilatges vèrs de vilas gigantas amb de piramidas e d’autras bastidas estonantas. Aquel es lo vejaire de mai d’un arqueològ encara uèi lo jorn. Totun, que la majoritat de vilas, regions e reialmes maias aguèron pas lor epòca daurada fins a una epòca que se passèt mai tard (demest los ans 250 e 900 de l’edat crestiana).
La descobèrta sonque poguèt èsser possible pr’amor de l’usatge del radar aerian del tipe lidar. Aquela tecnica ja auriá ajudat a trapar desenats de vilas perdudas dins la selva d’America centrala malgrat èsser plan prigonda la vegetacion que i aviá al torn d’aquelas: Un exemple d’aquò es la confirmacion de nòvas roïnas pròchas a la vila de Tikal, a Guatemala, o encara que mai d’una vila de l’empèri khmer èra restacada amb d’autras a travèrs de d’una vertadièra ret urbana uèi cobèrta totalament per la selva.
La Redaccion
