Segontes un nau estudi, ua de cada tres hemnes en Euròpa aurie un gèn neandertalian associat damb mès fertilitat, e mens sang e fòrça mens problèmes pendent era neishença des nins. Serien aqueres hemnes qu’aurien eretat un receptor de progesterona des neandertalians hè dilhèu centenats de milèrs d’annades.
Atau, eth nau estudi, publicat ena revista Molecular Biology and Evolution per cercaires der institut alemand Max Planck d’Antropologia Evolucionària e der institut suedés Karolinska confirme qu’ua de cada tres hemnes europèes aurie eretat un receptor de progesterona des neandertalians e açò darie fòrça mès fertilitat a aqueres hemnes.
“Eth receptor de progesterona qu’ei un bon exemple de com era nòsta espècia recebec variantes genetiques favorables quan es umans modèrns se crotzèren damb es neandertalians, çò diguec Hugo Zeberg, deth Departament de Neurosciéncia der Institut Karolinska. E açò ei un hèt qu’encara pòt èster visible aué”.
Ua ormona clau
Era progesterona qu’ei ua ormona qu’a un ròtle clau pendent eth cicle menstrual des hemnes e tanben er embaràs. Segontes diuèrses analisis de donades biologiques de mès de 450 000 participaires en aqueth estudi, i auie 244 000 que l’auien, e açò vò díder qu’ua de cada tres hemnes europèes arreceberen aqueth receptor des neadertalians: un 29% d’aqueres n’aurien ua còpia eretada dirèctaments des neandertalians e solament un 2% n’aurie enquia dues còpies.
Segontes aqueri scientifics era proporcion de hemnes europèes qu’aurien eretat aqueth gèn arribarie enquia dètz còps mès que quinsevolh aute gèn eretat pes umans modèrns des neandertalians. E serie, totun, un cambiament genetic favorable que desvolopèc era nòsta espècia dempús de crotzar-se damb es neandertalians.
A mès, er estudi demòstre com es hemnes qu’an aquera varianta genetica d’aqueth receptor neandertalian patissen fòrça mens problèmes pendent er embaràs e tanben an fòrça mens herides damb sang quan son embarassades. Ua analisi moleculara posteriora demostrèc qu’es hemnes qu’an aguest receptor genetic produsissen fòrça mès progesterona enes sues celles e açò poirie condusir a una sensitivitat mès grana entara progesterona e tanben ua proteccion mès grana quan an herides pendent era neishença.
Era Redaccion*
Aguest article ei publicat gràcies a un acòrdi de cooperacion damb www.aranes.club, era pagina web entà apréner aranés de forma gratuita
*Era Val d’Aran, de Juli Soler i Santaló, Editoriau Institut d’Estudis Ilerdencs, 1988.
