ER UNICÒRN SIGUEC REAU
Enquia aué es paleontològs credien que Elasmotherium sibiricum, un rinocèros susprenent que demorèc en Asia hè milèrs d’annades, s’auie extingit hè dilhèu mès de 200.000 annades. Totun, decidiren hèr un nau estudi sus es fossils trapadi. Siguec atau que podèren descorbir qu’Elasmotherium – que podie èster era origina der animau mitologic aperat unicòrn – auie demorat ena Tèrra enquia solament hè 35.000 annades. Çò que vò díder qu’es neandertalians coneisheren Elasmotherium. Era nòsta quita espècia tanben.
Elasmotherium aurie pesat enquia 3,5 tones e aurie demorat en Euròpa Centrau e enes estèpes d’Asia Centrau. E maugrat que se podie pensar qu’es umans modèrns tanben lo tueren, era còla arqueologica qu’a hèt eth nau estudi sus aqueth rinocèros afirmèc que, mès qu’er òme modèrn, era causa dera extincion d’aquera bèstia siguec eth clima, pr’amor deth heired.
“Era extincion generau dera grana fauna preïstorica comencèc vertaderaments hè solament 40.000 annades – çò diguec Adrian Lister, cercaire deth Departament de Sciéncies dera Tèrra e deth Musèu d’Istòria Naturau dera Tèrra de Londres e director deth nau estudi-. Pr’amor d’açò non auíem pensat qu’Elasmotheriuem auie viscut dempús. Era analisi damb radiocarbòni des fossils siguec ua suspresa des granes”.
Un estudi des nivèus d’isotòps des dents
Era naua analisi des dents deth ja aperat unicòrn siberian, Elasmotherium, confirmèc qu’auie demorat en aquera region enquia hè 39.000 annades e dilhèu enquia hè 35.000 annades. En tot comparar es nivèus d’isotòps d’Elasmotherium damb es isotòps de nitrogèn podèren tanben conéisher çò que minjaue. Elasmotherium, maugrat eth sòn pes, minjaue basicaments èrba e pr’açò eth heired siguec mortau entara aquera espècia.
“Èren ua espècia fòrça especializada, que minjaue mès que mès èrba e qu’auie un nombre totau fòrça redusit – çò confirmèc Lister -. Pr’açò quan arribèc eth heired e quan es cambis climatics sigueren dramatics non podèc adaptar-se e desapareishec”.
Er estudi, publicat ena pagina web Nature Ecology&Evolution tanben confirmèc era genetica dera familha des rinocèros ena planeta. Aué solament ne demoren cinc espècies, mès pendent tota era sua istòria genetica arribèren a auer enquia 250 espècies. Tot açò comencèc hè 43 milions d’annades, quan comencèc eth linhatge modèrn d’aquera espècia.
Era naua data dera confirmacion dera extincion d’Elasmotherium hè mens de 35.000 annades e que siguesse coneishut pera nòsta espècia da naui dobtes. Atau, en diuèrsi tèxtes ancians ja se’n parlaue. Poirie èster que quauqu’un ne suberviuec enquia mès tard ?
En sègle X eth viatgèr musulman Ahmad Ibn Fadlan viatgèc a trauèrs de tot Orient Mejan e Asia Centrau e afirmèc que auie testimònis qu’afirmauen auer vist un animau, gran coma un camèu, e ua barreja d’ase e taure damb ua còrna frontau que demoraue en es regions semidesertiques d’Iran.
Podien aguesti animaus èster donques es darrèrs especimèns dera espècia Elasmotherium sibiricum ? Açò volarie díder qu’es unicòrns reauments aurien existit, Mès, sus açò, es paleontològs non volgueren díder arren.
Era Redaccion
