Home DIVÈRSES ER OMININ MÈS ANCIAN
ER OMININ MÈS ANCIAN
0

ER OMININ MÈS ANCIAN

0

Determinar aué quin siguec eth prumèr ominin non ei causa facila maugrat annades d’estudi prigond d’aguest hèt. Ua des pògues conclusions qu’amassèc era comunautat paleoantropologica enquia aué siguec considerar eth genre Australopithecina o Hominina com es ancessors mès ancians trapadi enquia aué des ominins.

Atau, òm poirie díder qu’es australopitecus sigueren donques es prumèri e mès ancians ancessors dera nòsta espècia. Totun, qu’eth tèrme Australopithecina includís tanben d’autes genres coma Homo, Paranthropus e Kenyanthropus, espècies que tanben auien es sues caracteristiques pròpies e diferentes. A mès, Ardipithecus, Orrorin, Sahelanthropus e Kenyanthorpus  tanben serien laguens aguest grop.

Ua majoritat de cercaires considèren qu’encara èm luenh de trapar quin siguec era espècia mès anciana d’australopid.

Totes aqueres espècies serien amassades aué laguens un grop nomentat australopids, e non australopitecids, que ne serie sonque ua espècia laguens aguest grop. Entà compréner melhor tot açò cau soslinhar qu’es australopitecids serien australopids leugèrs e es parantropus serien australopids robusti.

D’un aute costat, totes es espècies d’australopids demorèren pendent era frontièra deth Pliocèn e eth Pleistocèn e toti sigueren espècies bipèdes. Es sues dents sigueren semblantes as des umans e eth sòn cervèth non ère guaire mès gran qu’es des monards actuaus.

Açò dit, era sosespècia des australopitecids includís aué 7 espècies d’australopitecus (africanus, deyremeda, garhi, sediba, afarensis, amarensis e bahrelghazali), tres de parantropus (robustus, boisei, aethiopicus), dus d’ardipitecus (ramidus e kadabba), ua d’orrorin (tugenensis), ua de sahelantropus (tchadensis) e dus de gaecopitecus (freybergi e macedoniensis).

Tot açò hè evident qu’eth classament de quin siguec er ancessor australopid mès ancian dera nòsta espècia Homo non ei nat ahèr facil. Totun, en 2016 ua còla de paleoantropològs confirmèc qu’auien podut determinar quin siguec er orde d’aparicion de totes aguestes espècies, un classament totun qu’encara ei discutit per fòrça autes scientifics e que non ei definitiu. Mès aguest classament determinèc qu’era prumèra d’aqueres espècies en temps siguec Sahelantropus tchadensis e dempús arribèren es ardipitecus e es australopitecids, qu’aurien dat lòc ara espècia Homo en fin d’aquera epòca.

Caracteristiques pròpries

Es fossils trapadi enquia aué demòstren que toti es australopids èren bipèds çò que vò díder que marchauen mès o mens com es umans. Mès non exactaments com nosati. De hèt, un estudi prigond dera esqueleta d’un des fossils australopitecids mès coneishudi, eth de Lucy, demostrèc, non hè guaire, qu’aguest especimèn aurie patit diuèrses malauties (com tota era sua espècia) des uassi, pr’amor dera sua manèra, un shinhau forçada, ara ora de caminar.

Eth recent descurbiment dera utilizacion de pèires entà talhar carn situarie era espècia de Lucy entre ua des prumères ominines.

Era majoritat des espècies d’australopids e es des australopitecids en particular auien un dimorfisme sexuau fòrça gran, e açò vò díder qu’eth mascle èra fòrça mès gran qu’era femelha. Totun, aguest dimorfisme, maugrat qu’ère mès clar qu’en espècies posteriores d’Homo non siguec tan marcat com es es gorilles o es pongos, primats que tanben viueren en aquera epòca. Atau, era mejana ère 1,5 mètres de nautor e un pes d’entre 33 e 55 Kg. Era sua capacitat cerebrau siguec confirmada entre 350 cc e 600 cc, çò qu’ei fòrça mès que non es des autes espècies de monards contemporanèes.

Aué ua majoritat de cercaires considèren qu’encara èm luenh de trapar quin siguec era espècia mès anciana d’australopid per rapòrt ath genre Homo. Fòrça paleoantropològs pensen qu’encara passarà fòrça temps abans de poder determinar ben açò. Maugrat qu’aué es darrèrs descurbiments en Africa confirmen qu’aquera prumèra espècia poirie èster Australopithecus garhi, tanben ei vertat que cau trapar encara mès esqueletes entà pode’c confirmar d’ua manèra scientifica definitiua.

A mès d’açò era paleoantropologia umana a encara un aute problèma que non ajude a definir era prumèra espècia d’australopid. Çò ei quina siguec era prumèra espècia d’Homo. Sens saber açò non se pòt comparar es dues espècies e donques eth camin encara ei escur.

Non hè guaire ua minoritat de cercaires comencèc a díder qu’es australopids aurien emigrat d’Africa. Açò ei contrari ara vision dera majoritat de paleoantropològs, que confirmen qu’era prumèra espècia ominina que emigrèc d’Africa siguec Homo erectus. Totun, ua còla de cercaires, dirigida per Jens Lorenz Franzen, ancian cap de paleoantropologia der Institut de Recerca Senckenberg, afirmèc qu’es australopids aurien arribat enquia Indonesia, com eth coneishut Menganthopus, e mès enlà encara, enquia China.

Òm poirie díder qu’es australopitecus sigueren es prumèri ancessors dera nòsta espècia.

Segontes aguesti scientifics açò ajudarie fòrça entà classar es darrèrs fossils trapadi en Java e China. Totun, qu’es paleoantropològs chinesi non son d’acòrd ara ora de classar mès d’un fossil pr’amor que se ben quauqu’uns diden qu’òc, qu’aqueri fossils son d’australopitecids, n’i a auti que diden que son fossils d’erectus. Maugrat açò era reclamacion scientifica laguens era comunautat chinesa sus era preséncia d’australopitecids en aqueth país semble qu’ei mès e mès grana.

Çò qu’ei segur ei qu’espècies com Australopithecus afarensis sigueren d’ominins o australopids que demorèren en Africa entre hè 3,9 e 2,9 milions d’annades. Açò harie d’aguesta espècia ua des mès ancianes que viueren en aguest continent, maugrat que tanben viueren ath costat de bères autes.

Aqueri australopitecids auien redusit es sues caishòles e es sòns molars, auien un cervèth d’aperaquí 430 cc e ua cara prognatica (damb es maishères entà deuant). Era sua manèra de marchar bipèda (mès qu’ath còp podien pujar entàs arbes ben e se pense qu’ac hègen tostemps entà dromir pendent era net) siguec era qu’arrevolucionèc era paleoantropologia hè mès de 50 annades.

Non se sabie que podien marchar atau. Açò e eth recent descurbiment dera utilizacion de pèires entà talhar carn (un hèt qu’enquia hè pòc se pensaue que solament auie hèt Homo habilis) situarie aquera espècia, era de Lucy, entre ua des prumères e mès luenhanes des ancessors des umans modèrns. D’autes espècies anteriores dilhèu ja auien ja ua marcha bipèda mès aqueri australopitecids dilhèu sigueren es prumèri que comencèren a hèr utís entà talhar carn d’animaus mòrti. Un hèt que jamès auie passat abans ena longa istòria dera evolucion umana.

Era Redaccion

Aguest article ei publicat gràcies a un acòrdi de cooperacion damb www.aranes.club, era pagina web entà apréner aranés de forma gratuita

 

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.