Er Indus ei encara auè un des arrius mès longui d’Asia. E siguec, hè 4.600 ans eth lòc on i neishec ua des civilizacions mès importantes dera umanitat: era nomenada civilizacion d’Harappa. Ara, era paleoclimatologia prepause qu’era sua fin aurie ua causa climatica: ua sequèra fòrça intensa qu’aurie arturat eth cicle des monsons pendent mès […]
A travers l’istòria umana, dels mites grècs d’un atge d’aur, los mites semblables, sian Europèus, sian Asiatics, sian Africans, om vei pertot l’idèa d’un paradís perdut. Es la fondacion de totas las religions. L’animal dich uman es conscient de sa miseria, sia “filosof” o pas, e convencut qu’aquesta miseria deu aver un genesí. Los filosòfs, […]
Mentre que lo govèrn francés a recentament autorisat l’utilisacion d’un neonicotinoïde “de quatrena generacion”, lo debat sus lor regulacion fa de bruch dins lo monde entièr. Es ansin que l’Union Europèa deu decir lèu se va recondurre e alargar son interdiccion parciala, que le govèrn britanic (abitualament afogat de deregulacion) a declarat que sosten l’interdiccion […]
Bernat de Ventadorn /1125-1195) foguèt, benlèu, lo trobador de mai qualitat, de mai fin trobar. Las sieunas cansos foguèron imitadas per mai d’un trobaire occitan e, puèi, d’Euròpa tota. Aital, trouvères franceses, joglars catalans, minnesänger alemands e trobatori italians, entre autres, considerèron que la sieuna poesia e tanben melodias foguèron las mai bèlas – e […]
La polemica es dobèrta tornarmai. Ara dos estudiants de la Bíblia de l’Universitat de Tèxas an trobat la còpia originala escricha en grèc de Jèsus a son fraire Jaume. Fa partida d’un tèxt eretic crestian del sègle V que descriu los ensenhaments del filh de Dieu a son fraire per ensenhar melhor sas revelacions divinas. […]
Cada còp i a mès e mès persones intolerantes ath glutèn. Non son celiaques – açò vò díder alergia totau ath glutèn – mès solament intolerantes ath glutèn e non ac saben. Açò ei un vertadièr problèma pr’amor que sense analisis es persones non saben que patissen era intolerància ath glutèn e eth mau ei […]
Après far un estudi paleontologic mai prigond, una de las espècias de dinosaure mai conegudas de la planeta pr’amor d’èsser estada classada coma lo primièr dinosaure que volava pendent lo sègle XIX es ara classada amb un autre nom: Arqueopteryx es pas mai Arqueopteryx mas Ostromia – e volava pas -. Aital, lo primièr fossil […]
Lo Nadal, una festa que l’òm troba pertot, qual que sia lo nom, per festar l’arribada d’una novèla annada e lo passent de la vielha. Naissença de l’enfant de la maire. En lo festant, pagam omatge a un poder mai grand que nosautres. L’antiquitat greco-romana coneissiá aquela festa de l’ivern jos lo nom de la […]
Occitans e catalans son, sens dobte, uèi encara, doas nacions sòrs que pòdon situar lor origina e cultura comunas en un moment de l’istòria. Aquel benlèu foguèt lo sègle XII. Totun, es pas estat totjorn aital. La mòrt del comte de Provença Ramon Berenguer IV pendent lo sètge e desbarcament dels genoeses a la vila […]
De còps, pensam que tot çò qu’avèm conegut pendent las nòstra vidas es estat aital pendent de centenats o benlèu de milièrs d’ans. La confirmacion de l’edat d’un manuscrit paquistanés del sègle III après lo Crist es tanben la descobèrta de l’utilizacion del nombre zèro mai ancian per l’umanitat. E òc, fins a uèi se […]