Avèm vist de còps de fachs galactics susprenents… en la television o en de filmes de sciéncia-ficcion. Pr’amor quora la sciéncia es testimòni real d’un d’aqueles faches la resulta es tres qu’estonanta: son las nòvas imatges del Telescòpi Espacial Hubble de la NASA d’un truc galactic. Totun, çò que se pòt veire ara es la […]
Un nòu estudi fach per de cercaires australians confirma que las personas mai fòrtas fisicament son las que donan de responsas de manièra mai lèu e melhor en tot far de pròvas escrichas. L’estudi confirmariá doncas çò que los romans ja disián “mens sana i corpore sano”. Mas ara de manièra scientifica. L’estudi mostrèt que […]
Ignorada per l’istoria oficiala, i a una linha que mena de l’antiquitat fins ara de voses d’umans pels drechs o per la justícia en favor dels autres animals qu’abitan la planeta. Dins l’antiquitat I aviá lo vegetarianisme religiós de Pitagoras e sos disciples, e puèi al sègle III, de Porfiri, autor de “Sus l’Abstinéncia de […]
Una còla de cercaires texans a volgut crear una polèmica a l’entorn de la tectonica de las placas e an prepausat una nòva ipotèsi. Segon aquesta, la tectonica de las placas sus la Tèrra auriá pas començat fa 3 miliards d’annadas mas fa solament 542 milions. Aquò auriá provocat tanben la naissença de las edats […]
Una naua analisi des donades dera mission dera NASA Galileo confirme qu’en ua des lues de Jupitèr, Euròpa, i aurie vapor d’aigua. Es donades sigueren recuelhudes pendent er an 1997 mès es scientifics ac aurien descorbit ongan. Eth nau estudi siguec publicat ena pagina web Nature Astronomy. “Es donades dan supòrt ara idèa qu’era lua […]
L’arqueologia es una sciéncia apassionanta. De nòvas arriban de l’autre costat de l’ocean Atlantic sus la descobèrta d’una granda vila, que los arqueològs an dobtat pas de qualificar de “megalopoli indigèna” en Canadà. La vila foguèt bastida d’aperaquí l’an 1500 per los indigènas urons e aguèt una extension tan grana coma l’ilha de Manhattan. Seriá […]
De nòus estudis sus tot çò que pòt arribar de far l’IA o l’intelligéncia artificiala arriban. Las resultas son estonantas e tanben alarmantas: l’IA poiriá trincar totalament l’equilibri nuclear mondial d’aperaquí l’an 2040. Parlam d’un filme coma Terminator ? Non, avisan sus la possibilitat que poiriá aver l’AI en 20 annadas,; metre en dangièr l’umanitat […]
Aquò es çò qu’an volgut soslinhar los cercaires d’una còla e an fach per ansin un nòu estudi sus fins quora aprenèm una segonda lenga. La conclusion es pas negativa. Las personas qu’aprenon una segonda lenga contunhan d’èsser competentas fins a 30 annadas après lo començament de l’estudi d’aquela lenga: d’aprene una lenga non mairala […]
Era plantacion d’arbes, tanben coneguda coma silvicultura, ei ua tecnica qu’era majoritat de persones aué pensam qu’ei modèrna. Era suspresa arribe quan naui estudis scientifics demòstren qu’ère dejà practicada en America deth Sud hè mès de 1400 annades. Ei çò que hèjen es comunautats indigènes d’aqueth lòc en granes regions de Chile, Brasil e Argentina. […]
Avèm vist cossí l’esfòrç de Loís XI de França d’umiliar la noblesa feudala aviá mancat. En Anglatèrra Enric VII deviá son succès a la fratricida de sa classa dins las Guèrras de las Rosas. L’ambicion reiala en França e Occitània restava, pasmens. I aviá de desvolopaments capitalistas en França, qu’aviá son comèrci amb d’esclaus africans […]