BASTIRÀN LÈU UA ESTACION ESPACIAU ENA LUA

Christian Andreu
0
Eth camin dera exploracion espaciau contunhe pòc a pòc mès damb fermetat. Poténcies ena corsa espaciau an signat un acòrd entà bastir ua base lunar qu’aurà d’èster bastida abans de 2030. Entre es qu’an signat er acòrd Russia, Estats Units, Japon, Canadà e era Agéncia Espaciau Europèa (EEA). Era notícia arribèc hè pòc dempús dera […]

AFRICA TANBEN AVIÁ DE MEGATERAPÒDES

Christian Andreu
0
Se pensava que i avián pas de megaterapòdes o carnivòrs gigants fins la fin del Jurassic o mai endavant, al Cretacèu. E plan mens en Africa. Cap fossil de dinosaure d’aquela familha èra estat descobèrt. Fins ara. La descobèrta d’una pesada de la nòva espècia Kayentapus ambrokholohali, de segur, cambiarà aquel vejaire paleontologic. Es aital […]

PICHONA ISTÒRIA DE L’UMANITAT (9) LA TOLERANCIA FINIDA E LAS AMERICAS

Christian Andreu
-1
A l’alta edat mejana la crestianitat espanhòla, a l’extrèm nòrd de la peninsula iberica, èra marcada per la cooperacion e la tolerancia. Èra unida força ab los territòris occitans e lor tolerancia de jusieus e de catars. La mager part de la peninsula èra islamica, jos lo reialme espanhòl dels maures. Los arts e las […]

LO SOM MAI NAUT D’OCCITÀNIA

Christian Andreu
0
Parlar de geografia occitana es parlar tanben de montanhas e en Occitània lo som mai naut es la Barra dels Escrinhs, qu’amb 4101 mètres es la montanha mai nauta de Provença, d’Occitània, e tanben una de las mai nautas de tota l’Euròpa meridionala. Es tan nauta que a son entorn i an de glacièrs pertot: […]

DE NÒVAS PRÒVAS QUE PÒDON CAMBIAR LA TEORIA DE L’EVOLUCION

Christian Andreu
0
Sus la plaja de Trachilos, en Creta, son estadas descobèrtas de pesadas polemicas. Son estadas descrichas dins la revista numerica scientifica Proceedings of the Geologists, mas balharàn a la comunautat scientifica una discussion de las grandas. Los cercaires que las an estudiadas dison qu’an mai de 5,6 milions d’ans e que foguèron fachas per d’ominins. […]

TIKTOK MENAÇAT

Christian Andreu
0

LA BEVENDA DELS DIEUS

Christian Andreu
0
Ja fasiá centenats d’ans qu’èra conegut per de civilizacions coma l’astèca quora foguèt descobèrt pels europèus a la fin del sègle XV. E l’aimèron tan que volguèron l’exportar a totes los ostals de l’ancian continent. La sieuna descobèrta foguèt una capitada e encara uèi es coneguda coma la bevenda dels dieus; parlam del cacau. Beure […]

LO CACAU EN DANGIÈR

Christian Andreu
0

UNA ERUPCION QUE FOGUÈT GAIREBEN UNA CATASTRÒFA

Christian Andreu
0
Lo temps passat de la planeta abans de l’arribada de la nòstra espècia foguèt una epòca mai que dangierosa. Una còla de geològs a descobèrt ara que l’oèst d’America del Nòrd patiguèt una sèria d’erupcions fa 16,5 milions d’ans que cambièt lo clima de la region pendent prèp de 94.000 annadas. Las erupcions aguèron luòc […]

LO MÈSTRE DE LAS NACIONS

Christian Andreu
0
Pendent la fin del sègle XVI Euròpa aviá una epòca de tensions confessionalas entre la glèisa católica e los movements protestants. Al delà d’aquò, la menaça turca arribava fins al còr del continent en tot crear un ambient d’incertitud e inestabilitat sociala. Din aquel contèxt, en 1592 nasquèt Jan Amos Komensky, tanben conegut coma Comenius, […]

LA NAISSENÇA D’UN NÒU ESTAT EUROPÈU

Christian Andreu
0
Ara fa 100 ans lo mond èra enfonsat en un procés de cambi radical que laissariá enrè lo sègle XIX. Pas solament per la primièra guèrra mondiala mas tanben per la capitada de mai d’una revolucion que foguèt l’inici del sègle XX. E mai, i aguèt un procés de naissença de divèrses estat nòus en […]

PLÒU DE METAN SUS TITAN

Christian Andreu
0
Son pas abitualas mas radicalas. De scientifics estatsunidencs confirman que sus la luna de Saturne las pluèjas – quand n’i a – son de metan liquid e son d’una fòrça extraordinària. De mai, son mai abitualas que se pensava. E òc, coma dins un mond imaginari infernal. Aital se passa sus la luna de Saturne, […]

TIKTOK MENAÇAT

Christian Andreu
0