Anglatèrra e Grand Bretanha an agut de desparièras dinastias reialas pendent la siá longa istòria: los Plantagenet, los Tudor, los Hannover… Ongan, regnan los Windsor, mas totjorn se son nomenats pas amb aquel nom de familha tant anglés.
L’an 1837 foguèt proclamada reina Victòria de l’Ostal de Hannover, mas se maridèt l’an 1840 amb lo prince Albert de la dinastia de Saxònia-Coburg-Gotha, d’ascendéncia germanica. Dempuèi aquel moment, la familha reiala britanica utilizèt lo nom de familha de Saxònia. La meteissa Victòria èra tanben emparentada amb aquela dinastia germanica.
Un cambiament de nom
Mas l’an 1914, l’Ostal Reial Britanic cambièt nòvament lo sieu nom de familha, per motius patriotics. Aviá esclatada la Granda Guèrra (la Primièra Guèrra Mondiala), e se considerava pas apropriat que la familha reiala utilizèsse un nom de familha germanic, quand Grand Bretanha e Alemanha èran afrontadas en lo conflicte. Lo rei Jordi Ven escuelhèt lo nom de Windsor, que ligava dirèctament amb lo castèl considerat coma simbòl de la Corona Britanica. Los ligams entre las dinastias reialas britanicas amb d’autras alemandas son estats una constanta pendent tota l’istòria.
Mas l’an 1952, quand la siá felena Elizabèt venguèt reina, apareguèt un nòu problèma. Lo marit de la jove monarca, lo prince Felip, voliá que los sieus filhs portèsson lo sieu nom de familha, Mountbatten. Cossí el disiá, “soi l´unic òme de l’empèri que pòt pas metre lo sieu nom de familha als sieus filhs”. Mas la pression per aténher de crear la nòva dinastia Mountbatten foguèt infructosa.
La reina Mary, veusa del rei Jordi Ven, se presentèt a l’ostal del Primièr Ministre, Sir Winston Churchill, amb un messatge clar e contondent: “Lo mieu defunt marit e ieu luchèrem fòrça per crear la dinastia Windsor. E contunharà aital en essent nomenada”. Segurament, al “premier” britanic temiá mai lo coratge de las femnas Windsor que l’armada nazi amb qui s’èra afrontat de paucs ans endarrièr pendent la Segonda Guèrra Mondiala. E lo marit de la jove reina interveniá en aquela peculiara lucha amb inferioritat, perque malgrat èsser emparentat amb fòrça familhas reialas de l’Euròpa Orientala (Russia, Grècia…), Possedissiá pas de títols aristocratics pròpris; lo meteis matin del sieu maridatge amb la princessa eretièra Elizabèth, lo sieu suer lo rei Jordi VIen li concediguèt tres títols, e coma mai important lo de pòrti d’Edimburg.
Felip Mountbatten atenguèt solament que los sieus descendents podián optar a utilizar la combinacion Windsor-Mountbatten se preferissián. E qualqu’unes avián manifestat la siá volontat, abans de la recenta mòrt de la reina Elizabèt IIa.
Abitualament, los membres dels ostals reials europèus utilizan pas los sieus noms de familha “civils”, a l’excepcion de tèmas exclusivament privats. En qualques cases, coma l’anciana familha reiala grèga, avián pas.
Tanpauc nos devèm pas estonar sus las originas estrangièras de las familhas reialas; los ligams entre aqueles linhatges son constants pendent l’istòria. Pensam que los Bourbons espanhòls son d’origina francesa, coma indica lo sieu nom de familha.
Un article de Francesc Sangar*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
