Lo cambiament climatic provòca ja dempuèi longtemps de cambiaments agricòlas. Aital s’es demostrat amb l’espandiment de culturas de per abans pauc cultivadas en aqueste continent. Dins l’estat espanhòl, un fruch sec qu’èra pas fa gaire gaire cultivat viu ara una edat d’aur, mai que mai per la continua secada dins aquel estat europèu. Es la pistacha.
Per ansin, aquí ont abans i aviá de culturas de vinha e de cerealas, ara se cultiva de mai en mai las pistachas, un produch plan exotic. Segon fòrça agricultors, la pistacha balha de mai en mai d’argent, çò qu’entraïna lo cambiament total de las culturas. I a de proprietats dins lo centre de la peninsula, per exemple, que ja an mai de 26 ectaras destinadas a la cultura de las pistachas e que produson d’un biais annadièr entre 10 e 20 tonas de pistachas. E aquò satisfà los pageses.
Un cambiament recent
Los cultivadors de pistachas d’aquel país confirman d’efièch que la pistacha èra pas brica plantada fins a l’an 2007, e que s’i espandiguèt fòrça pr’amor que lo vin e las cerealas èran pas pus viables economicament. « Son d’arbres tras que resistents, çò diguèt Miguel Garcia, cultivador de pistachas, e la planta s’adapta plan al clima que i a totjorn, malgrat que prèse non solament la secada e la calor mas tanben lo freg de l’ivèrn ».
La pistacha es originària d’Iran, mas ara es plan cultivada en Castelha-la Mancha e en Andalosia, dins lo centre e lo sud del país. – E aquò poiriá pas èsser una realitat se lo mercat o demandèssse pas. Fa gaire doncas que tanben s’espandiguèt per Extremadura pr’amor de la tras que nauta demanda. Son de regions fòrça secas de temperatura elevada e per aqueles rasons i plantar de pistachas es plan rendable.
Segon Mario González-Mohino, engenhaire agronòm, cada annada i a mai d’ectaras plantadas de pistachas. « Entre 5000 e 10 000 cada an, çò confirmèt González-Mohino, e es un succès pr’amor que la pistacha ven de regions plan aridas, gaireben deserticas, e s’adapta plan al clima d’aicí ».
Lo Ministèri de l’Agricultura espanhòl confirma lo fenomèn. Lo territòri destinat a de culturas de pistachas s’es multiplicat per cinc en sonque 7 ans e uèi ja i a mai de 80 000 ectaras consagradas a la cultura de pistachas. Aquò fa de l’estat espanhòl lo quatren país de la planeta productor de pistachas après los Estats Units, Iran e Turquia. E, fa sonque set ans, aquò se podiá pas imaginar.
Tanben es vertat que la produccion totala es limitada a solament 9000 tonas annadièras, mas aquò tanben cambiarà lèu, perque i a de mai en mai de culturas de pistachas en aquelas regions. En mai d’aquò, los agricultors pòdon produire de pistachas regularament sonque après set ans. Pas abans.
La majoritat d’aquelas pistachas son vendudas a França e Alemanha a un prètz d’entre 10 e 11 èuros lo quilo. Dins l’estat espanhòl, pasmens, lo prètz de la pistacha encara es car. Cèrtas cooperativas ja son preparadas per cultivar lèu mai d’un million de quilos de pistachas annadièrament. Es un vertadièr boom.
Totun, una produccion màger de pistachas pòt pas encara far baissar lo prètz de la pistacha als nivèl espanhòl o europèu, perque la demanda encara es plan mai nauta que l’ofèrta. La majoritat de las pistachas encara son d’origina estrangièra, mai que mai estatsunidenca. Mas aquò vòl pas dire l’avenidor per aqueles pages siá pas bon, tot çò de contrari.
“I a fòrça agricultors que pensan que lèu seràn rics, çò apondèt Miguel Garcia. Totun, los arbres començan pas de portar de pistachas abans de set ans, çò que significa qu’es un investiment de tèrme long. Ieu, fa mai de 15 ans qu’investissi en las pistachas e es solament ara que pòdi ganhar un pauc d’argent. Es un fruch qu’a de besonh de paciéncia ».
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
Fotografia Principala: Noelle Gillies
