Uei parlaram de l’origina d’ua espècia animau qu’ajudè a descobrir e situar, fin finau, ua region istorica africana desconeguda dinc adara. Que parlam de la mitica tèrra de Punt, situada au sud de l’Egipte antic, mes que dinc a uei lo dia se coneishè pas on èra. E l’espècia animau qu’ajudè ad ac confirmar qu’estón momias de baboïns d’aquera region
Entad aquò har, los cercaires qu’usèn l’analisi genetica entà trobar l’origina geografica de momias de baboïns trobadas en d’ancianas tombas de l’antic Egipte. L’equipa de primatològs que realizè aquera analisi descobriguèt que las regions èran Punt e Adulis, mes au sud d’Egipte, mes situadas dens ua region desconeguda enqüèra uei, qu’èran dus lòcs separats per solament mila annadas d’istòria, mes qu’èran en Eritrèa.
A l‘ancian Egipte, mei d’ua espècia qu’estó considerada sacrada. Lo diu de la coneishença, Troth, qu’èra representat per un baboïn. Los baboïns amadras, capturats e miats a Egipte despuish Punt, qu’estón tanben momificats coma aufrena après la mort. Uei i a pas mei baboïns en Egipte, mes dilhèu que n’i avó pendent lo passat. E adara, ua equipa de biologistas, d’egiptològs e antropològs, dirigits per Gisela Kopp, biologista de la vila alemanda de Constança, qu’ac podó descobrir.
Que calèva poder trobar l’origina geografica d’aqueths baboïns, miats despuish la mitica tèrra africana de Punt a Egipte entà confirmar lo territòri legendàri egipcian on los antics egipcians que hasón tans viatjes maritimes. E los cercaires qu’ac trobèn e publiquèn lo son resultat au numeric eLife.
Baboïns sacrats
Los baboïns qu’estón momificats entà aunorar lo diu Troth. Qu’avèvan ua origina geografica luenhènca d’Egipte. Aciu demorèn coma animaus sacrats. L’estudi deus corpses que demostrè que las dents mei longas d’aqueths animaus èran estadas tiradas pr’amor qu’èran plan perilhosas. Puish, ua analisi genetica que restaquè los baboïns dab l’ajuda de l’estudi mitocondriau deu genòma d’aqueths especimèns. Uei las divèrsas populacions de baboïns africanas que son plan conegudas e donc n’estó pas mauaisit ne trapar l’origina.
“Uei, urosament, que coneishem totas las regions on i an baboïns, dit Gisela Kopp. E tanben que coneishem on n’i avèva dinc hè mei de 150 annadas. L’analisi genetica que situè plan la region geografica d’origina de los baboïns ». Pr’amor que, un deus cercaires, Nathaniel Dominy, deu Collègi estatsunitenc de Dartmouth, qu’usè d’isotòps estables entà identificar l’origina geografica d’aqueths baboins.
L’estudi que demostrè que lo Còrn d’Africa n’èra l’origina. La region qu’estó trapada dens l’Eritrèa actuau. Qu’ei on i avó lo mitic pòrt egipcian d’Adulis, un centre de comèrci d’animaus e autas mercaderias a l’epòca de l’antic Egipte. La momia d’un deus baboïns qu’estó descobèrta l’annada 1905 dens la nommada Val deus Monards, e uei se pòt véder au Musèu de Lion. Segon los istorians, lo baboïn qu’estó momificat au sègle nou abans lo Crist, hòrt mei abans qu’Adulis vadèsse un important pòrt comerciau egipcian.
Los tèxtes istorics egipcians parlavan de Punt coma la region d’origina d’aqueths baboïns. Totun, non ne coneishia on èra situada aquera region africana. Adara, totun, los cercaires que confirmen la soa vertadèra e reala origina geografica: Eritrèa.
« Lo baboïn momificat qu’ei de l’epòca que los egipcians realizèn los darrèrs viatges a Punt, qu’ajustè Kopp. Tanben ajudè a situar lo pòrt d’Adulis. Uei que podem díser que Punt e Adulis que son dus noms deu medish lòc. E aquò solament estó possible dab l’ajuda de la genetica ».
De raperar qu’aqueth estudi biologic ei lo prumèr d’ua espècia pas umana. Lo succés ajudarà adara a poder estudiar com se debanè la relacion enter l’òmi e las espècias animaus pendent lo passat e com arribèn daubuas malaudias pr’amor d’aquerò. E aquò qu’arribè pr’amor de la momificacion de l’antic Egipte. Los cercaires mesconeishen se los baboïns qu’estón aucits abans de’us momificar o se èran dejà mòrts, mes mercés ad aquera operacion de momificacion, uei poireishem conéisher l’influéncia umana dab la natura au long deus sègles pr’amor qu’èran animaus divins. E los africans que demoran uei en regions on tanben i a baboïns, considèran que son animaus maishants e que destorban mei qu’ua auta causa.
La Redaccion
Cronica d’aguest article sus l’espaci Natura de Ràdio País :
