Fins ne hè pas guaire l’ocelòt qu’èra un deus felins mei celèbres aus Estats Units. Uei, totun, la soa situacion qu’ei plan critica, e ua sola tormènta tropicau que’us poiré escantir, pr’amor deu son petit nombre. E adara los estatsunitencs que’s demandan com ei estat aquò possible.
Au sud de Tèxas solament demoran 100 especimèns d’ocelòt e pro. Mes ne hè pas guaire, l’ocelòt qu’èra un felin plan comun aus Estats Units. Que n’i avèva despuish Loïsiana enquia Arkansas e tanben en Arizòna. Mes lo braconatge que podó mei que la resisténcia d’aquera espècia. En mei d’aquò, l’abitat de l’ocelòt qu’ei estat plan atacat e cambiat e uei n’i a pas guaire mei de 100 individús au sud texan.
En mei d’aquò, l’ocelòt qu’ei separat acerà en duas populacions isoladas e diferentas. Un grop d’ocelòts que viu en terrens privats, e l’aute au Refugi Nacionau de Laguna d’Atascosa, en Rio Grande, près deu Gòlf de Mexic. Vertat que tanben i a ocelòts en America centrau e meridionau, mes l’ocelòt septentrionau qu’ei en dangèr d’extincion totau.
La preséncia umana qu’empacha las duas populacions de se trobar e aquò provòque d’endogàmia e perda de diversitat genetica, çò que provòque, fin finau, un descens de la taxa reproductiva de l’ocelòt. La péger miaça que son las autos umanas, pr’amor que los ocelòts joens se hèn enlà ad autes lòcs a cercar navèths territòris. Uei que’n demora solament ua populacion petita que poiré dessaparéisser dab solament ua tormenta tropicau.
Despuish 2021, los ecologistas qu’ajudèn a bastir ua populacion navèra a Tèxas. Que cau situar la populacion d’ocelòts au mensh en 200 individús pendent 10 annasas si’s vòu que l’espècia subervisca. Entad aquò har, que rauban especimèns sauvatges e que’us mian a Tèxas. Abans, totun, que cau confirmar la soa bona santat. Aqueth procés a l’acòrd deu governament deus Estats Units.
La tòca entara aquera espècia
L’ocelòt qu’ei plan aimat pr’amor que, on i a ocelòts, i a pas roganhaires. Tèxas poiré estar un environament ideau entà l’ocelòt pr’amor que la vegetacion autoctòna ajuda lo felin a dessaparéisser. Aciu cèrts propietàris privats qu’an hèra tèrras qu’an com origina l’epòca espanhòla. E acerà, la fauna sauvatja qu’ei hèra suenhada. Shens aqueras gigantescas proprietats privadas, ce disen tots, n’i auré pas la meteisa fauna que i a uei.
La tòca adara qu’ei bastir camins liures enter las diferentas populacions d’ocelòts se òm vòl har créisher la soa taxa de reproduccion. Que son bastits ponts de husta sus las rotas e autes camins verds ideaus entau passatge deus ocelòts.
Totun, en solament duas annadas que’s morín 7 ocelòts pr’amor d’accidents dab autos. E qu’estó creada ua aliança entre lo governament de Tèxas, lo governament deus Estats Units, lo parc zoologic de Houston e lo Refugi de Laguna Atascosa : qu’estón bastits 12 camins sosterranhs e n’i avón pas mei accidents.
Mes tanben cau cambiar la pensada. Ua campanha actuau que vòu ajudar a protegir e suenhar e pas atacar los ocelòts. Que son felins qu’an ua dièta basada en roganhaires e donc qu’ajudan l’environament a demorar san. L’ocelòt n’ei pas autan conegut aus Estats Units.
De raperar que l’ocelòt ei un felin mejan que pòt har 50 cm de longor e pesar dinc a 15 Kg. Que viu pertot America e que pòt montar aus arbos e tanben nadar plan. Que prefereish estenudas pròchas a l’aiga e dab hèra vegetacion. La sieuna dièta que son armadillos, roganhaires de tota sòrta e conilhs e lèbes. Qu’ei un caçaire nocturne e n’ei pas sociau, mes plan territoriau.
Lo son nom qu’a com origina la paraula nahuatl ocelolt e en Veneçuela qu’ei nommat cunaguaro e onça en Argentina. A Brasiu qu’ei nommat maracaja, e a Peró Trigrillo. Uei son reconegudas duas sosespècias. E la soa situacion qu’ei plan critica, mes au delà deus Estats Units, pr’amor que solament demorarén, haut o baish, 40.000 ocelòts au monde. Dilhèu l’esfòrç deus asimants de la natura poirá enqüèra sauvar l’espècia, mes aus Estats Units, lo son futur n’ei pas briga clar.
La Redaccion
Cronica d’aguest article sus l’espaci Natura de Ràdio País : https://soundcloud.com/radio-pais/lo-mager-risc-per-locelot?in=radio-pais/sets/natura
