La populacion de parpalhons europèa es en crisi. E es una crisi plan grèva. Plusors expèrts parlan dubèrtament d’una situacion alarmanta que s’es pas debanada abans pendent la cuèrta vida de nòstra espècia. Los primièrs estudis europèus confirman una crisi prigonda de la populacion de parpalhons en Anglatèrra mas tanben a l’estat francés entre d’autres païses.
Segon l’organizacion Butterfly Conservation lo darrièr estudi fach sus la populacion de parpalhons angleses confirmèt que mai del 80% d’espècias de parpalhon d’aquel país son en grèu declin. A mai, a l’estat francés, mai d’un cercaire confirmèt que la situacion aicí es tanben plan grèva e jamai vista. Per ansin, òm pòt parlar ja d’una crisi plan seriosa que se debana dempuèi la decada de 1970 en Irlanda, Galas, Anglatèrra, França, Occitània, Catalonha….sonque cèrts païses coma Escòcia ne son uèi excepcion, car la populacion de parpalhons en Escòcia demòra mai o mens coma abans.
Una crisi sens precedents
E la crisi poiriá aver d’efièches tanben plan grèus, pr’amor que los parpalhons son d’insèctes responsables de la pollinizacion de las flors. Sens de parpalhons la natura poiriá patir un declin plan grèu. A l’estat francés, se pòt afirmar que totas las espècias de parpalhon son de mai en mai pichonas e plusors espècias poirián patir lèu l’extincion. Un prètzfach que l’umanitat aviá pas conegut jamai. E las consequéncias tanben pòdon venir dramaticas a nivèl environamental.
Malgrat que i a pas cap estudi fach sus la situacion de la populacion de la majoritat d’espècias de parpalhon a l’estat francés, una granda majoritat de cercaires confirmèt que la situacion en defòra, coma la confirmada en las Illas Britanicas, es brica estonanta. Los britanics comencèron a estudiar la populacion de parpalhons d’aquel estat europèu en 1976, e en l’estat francés aquel tipe d’estudi comencèt en l’an 2006. Aquò son 30 ans de diferéncia. Totun la percepcion generala es que la populacion de parpalhons en França seriá pas brica diferenta.
Segon l’Oficina pels Insèctes e l’Environament francesa, lo futur al continent d’aquel tipe d’insècte tanben es pro negatiu. « Dempuèi l’an 2.000 dos de cada tres espècias de parpalhon que i a en França Metropolitana patiguèron l’extincion aumens en un departament » çò diguèron de cercaires d’aquela oficina. La causa ne seriá la pèrta d’abitat, de vilas màgers, l’agricultura intensiva e tanben lo cambiament climatic.
Segon los expèrts las populacions de parpalhons que mai patiguèron aquela crisi demòran al nòrd, la còsta atlantica e a l’èst. La situacion es pas tan grèva en Occitània o Corsega. Cèrtas espècias s‘escandilhèron ja fa mai de 20 annadas mas son entre lo 50% d’espècias pus celèbras. Un prètzfach brica excepcional, car segon la sciéncia, la biomassa d’insèctes a la planeta tota patiguèt una extincion pròcha al 80% pertot. Se fa 50 ans i avián fins a 100 Kg o mai d’insèctes dins un airal, ara sonque ne son trapats aperaquí 20 Kg.
Aital, per fòrça cercaires la situacion dels parpalhons en Euròpa e dels insèctes en general seriá brica estonanta. E la crisi environamentala qu’es a mand d’arribar seriá granda, plan granda. Sonque abandonar l’usatge d’erbicidas o pesticidas ja poiriá ajudar plan aquelas populacions. E èsser conscient que la crisi que pòt arribar a la natura aurá de consequéncias grèvas en la cadena de la noiridura e aquò tanben son d’efièches dirèctes pels umans.
La Redaccion
