Groenlàndia èra plan verda fins fa sonque 416.000 annadas. Aquò vòl dire que foguèt pas totjorn glaçada. Alara, podèm pensar; de qué se debanariá se i a pas pus de glaç en Groenlàndia ? D’efièch, aquela illa foguèt pas totjorn aital, mas caliá o conéisser scientificament. E aquò es çò qu’an fach ara los cercaires.
Ongan la sason de fonda de glaç foguèt estonanta. La mejana venguèt mendre amb las nòvas temperaturas. Qué poiriá passar? Fins fa 416.000 ans una granda part de Groenlàndia èra de tondra sens de glaç, benlèu tanben i aviá d’arbres e de mamots. Es la pus recenta descobèrta d’una còla de cercaires de l’Universitat de Vermont (Estats Units).L’estudi foguèt publicat al numeric Science.
Totjorn parièr
Fins ara la comunautat scientifica cresiá que l’illa èra estada caperada per de glaç pendent almens los dos darrièrs milions e mièg d’ans. Totun, la trapa de glaç diferent, mas pas analisat al long dels darrièrs decennis, provoquèt ara l’estonament general dels cercaires.
Lo glaç èra en un basa secrèta estatsunitenca (Camp Century) dempuèi lo decenni de 1960. Amb de luminescéncia e d’isotòps lo glaç foguèt estudiat fa pas gaire. La descobèrta foguèt granda quora los cercaires poguèron confirmar qu’una region plan granda de Groenlàndia èra ja liure de glaç fa 400.000 ans. La marrida notícia es que, segon los cercaires, aquò aviá coma causa cèrtas temperaturas que, uèi, tanben patissèm.
La resulta de l’estudi confirma que lo rescaufament climatic poiriá aver de grèvas consequéncias coma un nivèl de la mar pus naut.
La fonda de glaç que se debanèt fa entre 424.000 e 374.000 ans provoquèt una creissença del nivèl de la mar de mai d’1,5 mètres. Lo tròç de glaç estudiat aviá tanben de fuèlhas e de mofa. Aquò vòl dire un paisatge sens de glaç e benlèu una forèst boreala. Pr’amor que Groenlàndia èra plan verda fa sonque 416.000 ans e èra pas un desèrt de glaç cossí es encara uèi.
“Es lo primièr còp qu’avèm trobat d’evidéncias que lo glaç se n’anèt quora lo clima venguèt pus caud, çò diguèt Paul Bierman, d’aquela universitat. E aquò es plan dangierós pel futur climatic que podèm aver a la Tèrra”.
La Redaccion
