Solament la fonda actual del glaç en regions coma Antartida poiriá far pujar lo nivèl de la mar a la planeta a un ritme dos còps mai rapidament que çò que dison las actualas previsions scientificas. Aital, divèrsas simulacions predison que lo nivèl de la mar actuala poiriá pujar entre 64 e 114 centimètres en 2100, açò es dos còps mai rapid que çò que dison los scientifics d’uèi lo jorn.
De mai, la fonda del glaç antartic a d’èsser somat a d’autres fenomèns actuals coma lo creissement de la temperatura en totas las mars e oceans de la Tèrra e la fonda de glaç en Groenlàndia. Aquò, amassa, poiriá far pujar los nivèls maritims actuals entre 1,5 e 2,1 mètres a la fin d’aqueste sègle.
Aquesta prediccion scientifica es facha dins un nòu estudi publicat a la revista Nature per una còla qu’a coma cap David Pollard, paleoclimatològ de l’Universitat Penn State, Estats Units. Maugrat aquò, la meteissa còla confirma qu’aquò son de prediccions scientificas e que son pas encara faches objectius mas que cal èsser alèrta.
Prediccions basadas en l’istòria de las mars
Per far aqueste estudi, los scientifics an estudiat divèrsas causas naturalas coma l’activitat tectonica en la superfícia de la Tèrra qu’an ajudat a pujar o davalar los nivèls de la mar. Segon las prediccions, lo nivèl pòt variar fins a 35 centimètres o mai. Mas las còstas de Califòrnia e Índia ja an vist coma, uèi lo jorn, la mar puja 0,4 milimètres cada an.
“Volriam poder dire a l’opinion publica qu’aquò non son donadas alarmantas – çò diguèt lo glaciològ Richard Alley, de l’Universitat Penn State e que non a participat en aqueste estudi – mas se la temperatura de la planeta contunha de pujar coma ara, los nivèls de la mar pujaràn e fòrça”.
A la Tèrra ja i an agut dos pujadas plan importantas del nivèl de la mar abans, una fa 125.000 ans e l’autra fa 3 milions, segon confirman Pollard e Robert DeConto, un geoscientific de l’ Universitat de Massachussets. E la mar pugèt divèrses mètres en aquelas ocasions. En tot estudiar aquò an fach las prediccions. “E la societat actuala non fa res – çò dison aquestes scientifics- per redusir las missions de gas de sèrra. Pr’aquò après 2050 los nivèls pujaràn fins a dètz còps mai rapidament que lo ritme actual”.
Totun, Pollard preditz que los nivèls non pujaràn 20 mètres fins a l’an 5.000 dC. Mas que la pujada es scientificament segura. “Aquò provocarà, lèu, de milions de refugiats en una de las pejors crisis qu’a patit l’umanitat, dison, e pr’aquò cal actuar ja”.
Christian Andreu
