Lo gecko blau (Lygodactylus williamsi) es una espècia de reptil de mesura pichonèla de la familha dels Gekkonidae. Son endemics d’una redusida zòna de Tanzania e tanben es conegut pels noms de gecko nan turquesa , gecko nan de William o encara gecko blau electric. Aqueles animals son a l’ora d’ara en un seriós perilh d’escandilhament.
Los mascles d’aquela espècia pòdon variar de la color negra a la grisa, e los mascles dominants an una color blava brilhanta amb de raias negras fòrça marcadas. Las femelhas son brunas o verdas e ambedos genres an la part pus inferiora de color iranja.
Los mascles joves pòdon èsser confonduts de femèlas car fòrça còps son de color verda, e tanben los mascles mens dominants e flacs adòptan aquela color davant d’autres mascles dominants. La siá color pòt tanben variar en dependent de la temperatura e estat d’ànim.
Lygodactylus williamsi a una longor amb la coa demest 5 e 8 cm. Los mascles sòlen èsser leugièrament mai grands que las femèlas, e quand dòrmon o s’inquietan venon de color negra.
Los williamsi an una linha negra sul cap en forma de V e la coa prènsil. Aquesta es mai ampla a la fin e an de fuelhas adesivas similaras a las qu’an als dets de las pautas. Aquò li permet s’aderir a de superfícias entièrament planas, coma lo veire.
De mascles plan territorials
Lo gecko blau electric pòt abandonar la siá coa se es en dangièr quand es atacat. La coa tornarà a créisser coma abans. Los mascles d’aquela espècia son fòrça dominants e territorials e permeton pas la preséncia d’un autre mascle al sieu territòri. Pr’aquò los mascles mai flacs an la color de las femelhas car aital empedisson d’èsser atacats per de mascles mai fòrts.
Son mai actius pendent lo jorn e abitan unicament dins una pichonèla zòna dels bòsques de Kimboza e la forèst de Kuvi en Tanzania, e solament demòran sus cèrts arbres del genre Pandanus rabaiensis, una espècia fòrça semblanta a de palmièrs que pòdon far entre 3 e 8 mètres de nautor.
Seràn pas jamai agachats sus cap d’autra planta e seràn totjorn sus Pandanus rabaiensis, sus de fuèlhas d’aumens un mètre de longor, e aquò vòl dire que sonque pòdon èsser trapats dins un airal d’aperaquí 8 km².
En cada branca i aurà unicament un unic individú, un mascle adult o una femelha e lors pichonèls gackos blaus. Après lo coit, la femèla de gecko blau, pondrà un o dos uòus. Los pichonèls gecko blaus sonque naisseràn aprés dos o tres meses aprés la ponduda.
Lygodactylus williamsi se noirís de pichons insèctes e en mantunas escasenças del nèctar de flors e beu l’aiga que demòra sus las fuèlhas de la pluèja que i a sus aquelas pendent lo matin.
Lo gecko blau es protegit per las leis de fòrça païses, pr’amor qu’es en situacion critica coma espècia animala e lor populacion poiriá èsser uèi lo jorn d’aperaquí sonque 150 000 especimèns. N’ia fòrça que morisson pr’amor del comèrci illegal quand son transportats. Pr’amor d’aquò la pièger menaça que patisson es l’èsser uman.
Lor abitat es tanben destrusit quand los arbres ont demòran son copats per los caçar car cap dels airals ont abita es brica protegida. E mai los incendis forestals als airals ont viu e l’aument d’espècias d’arbres invasors coma Cedrela, o la desforestacion per la minariá a la recèrca de minerals coma la turmalina, la rodolita, l’aur, la dolomita e mai la pèira calcària, entraïnan un futur per l’espècia de mai en mai critic.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
Aqueste article es tanben publicat dins Naturaleza Salvaje, un numeric de geografia e l’environament, que Sapiéncia n’a un acòrdi de cooperacion
