En fòrça escasenças, s’a analisat la figura d’Alexandre lo Grand dempuèi fòrça punts d’enguarda. Amb aquel article iniciam un pichon cicle consacrat a divèrses aspèctes de la siá vida e personalitat.
Alexandre lo Grand pensèt totjorn qu’èra destinat dempuèi la siá naissença a venir un grand mite. Mas d’ont li podiá venir aquela cresença? Que basava un jove sens experiéncia en l’art de la politica e de la guèrra l’idèa de qué el li caliá cambiar l’istòria? Perqué cresiá vertadièrament qu’atenheriá lo sòn de conquistar tot lo mond conegut en lo jonhent amb una civilizacion comuna? Fòrça personatges istorics de l’Antiquitat cresián en lo destin e en los augures. E Alexandre lo Grand foguèt pas una excepcion.
Qualques istorians asseguran que fòrça probablament la vida religiosa que viviá la siá maire, Olimpia deviá lo marcar considerablament. A la còrt de Macedònia a Pella, la reina Olimpia practicava de cultes en onor d’Orfeu e Dionís, qu’Olimpia dintrava mejançant un transit amb d’èrbas narcoticas e recebiá de prediccions e de messatges dels dieus.
La meteissa reina explicava a Alexandre qu’el èra pas filh del rei Felip, mas que lo sieu paire èra lo meteis Zèus, principal dieu grèc. E que desceniá tanben del meteis Aquilles, lo famós e mitic eròi de la guèrra de Tròia, e del tanben mitic eròi Eracles.
Alexandre pensèt totjorn que vertadièrament el desceniá d’Aquilles, qu’admirava prigondament. En totas las siás campanhas, portava totjorn amb el una còpia de “L’Iliada” d’Omèr, e Alexandre voliá repetir las siás gèstas. Egalament, la relacion amb lo sieu paire Felip foguèt pas gaire bona jamai, benlèu per aquela cresença que n’èra pas vertadièrament lo sieu vertadièr paire.
Las prediccions après las primièras victòrias
Mas Alexandre voliá tanben acomplir de profecias. Un còp atengut la siá primièra victòria a Granic contra l’armada pèrsa de Darios III, las siás tropas se dirigiguèron vèrs Gòrdion, a Frigia. Se trobava ailà lo Temple de Zèus, amb unas còrdas ligadas amb un enòrme nos (d’ont proven aicí l’expression “nos gordian” per se far referéncia a un problèma de malaisida solucion). Segon la tradicion, aquel qu’atenguèsse desfar lo nos, governariá tota Asia. Alexandre observèt las còrdas e lo nos, davant l’atenta agach dels frigis, fins que prenguèt la siá espasa e lo talhèt. Se Asia èra pas sieu, o seriá pas de degun. Lo nos èra estat desfach.
Après d’una autra batalha definitiva a Issos contra los persans, Alexandre conquistèt Fenícia e Egipte, ont foguèt proclamat nòu sobiran e faraon. Amb un pichon grop de soldats, dintrèt dins la zòna del desèrt egipcian, gaireben en tocant territòri de Libia. Lo sieu objectiu èra consultar als savis sacerdòts del Temple d’Ammon, famoses per las siás profecias, per conéisser se la siá entrepresa arribariá a bon tèrme. Egalament, Alexandre considerava que Ammon e Zèus èra lo meteis dieu, e voliá recebre la confirmacion coma filh d’Ammon tanben.
Al mitan d’unas fòrtas tempèstas de sable, los sieus acompanhaires e Alexandre partiguèt vèrs Siwah. Al Temple, los sacerdòts li confirmèron la siá vocacion de conquistador del mond, e segon qualques istorians, amb aquela profecia, vertadièrament Alexandre aguèt la conviccion definitiva de la siá mission, e se decidiguèt a la conquista definitiva de l’Empèri Pèrsa e totas aquelas tèrras que se metèsson a lo sieu davant.
Malastrosament, benlèu aqueles meteisses augures provoquèron un excès de megalomania per part d’Alexandre, que comencèt a demandar èsser tractat coma una sòrta de dieu, fòrça condicionat tanben pels cultes orientales als monarcas.
La rèsta de l’istòria es pro coneguda. Alexandre venguèt de conquistar l’Empèri Pèrsa, arribèt fins la val d’Indus, mas la cansadera de los sieus soldats l’obliguèt a tornar fins a Babilònia, ont moriguèt plan jove e sens temps d’organizar l’empèri gigant qu’aviá conquistat. Los generals successors se repartiguèron los desparièrs reialmes, del temps que lo nom d’Alexandre dintrava en l’istòria amb letras majusculas.
Qualques cronicas posterioras exaltèron las supausadas originas divinas d’Alexandre, li autregèron de poders subrenaturalas, aventuras fantasticas qu’arribava al cèl e coneissiá dirèctament en vida als dieus, o qu’arribava al fons de las mars. Totes aqueles apondis fantastics nos mòstran l’importància qu’avián pels governants de l’Antiquitat les prediccions abans de prene de decisions.
*Francesc Sangar
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.