La medusa, tanben conegudas amb lo nom de carmarina, marmolh, marmolha o encara pòta, son d’animals marins apertenets al grop dels Cnidaria (tanplan coneguts coma celenterèus); son pelagics, amb un cos gelatinós, amb una forma de campana d’ont nais una part tubulara, amb una boca a l’extrèm inferior e sovent amb de longs tentacles qu’an de cellulas urticantas nomentadas cnidocits.
Las medusas nasquèron ara fa aperaquí 500 milions d’annadas, pendent l’edat cambrica. Per se moure utilizan de contraccions ritmicas a travèrs de tot lo cors car chucan d’aiga que dintrarà dins lo sistèma gastrovascular e puèi la lençan en tot l’usar coma combustible. Lo concèpte de medusa es pas taxonomic mas morfologic. I a fòrça cnidarids que son diferents segon la generacion amb de polips e que pòdon se reproduire asexualament. Tanben i a, aquò de segur, de medusas pelagicas qu’an un tipe de reproduccion sexuala.
Sonque los celèbres antezòos an pas forma de medusa e las autras tres classas de cnidarids (d’idrozòos, d’escifozòos e de cubozòos) an forma de polip e forma de medusa. Aquelas medusas an de caracteristicas plan singularas en totas tres classas e, aital, òm pòt parlar plan d’idromedusas, d’escifomedusas e, fin finala, de cubomedusas.
Una mofologia singulara
Las medusas an forma de campana. L’airal aboral ( çò es en la part contrària de la boca segon la simetria radiala) es convèx e es nomentat exumbrèla e la zòna orala, concava, subumbrèla. Des d’aquesta nais un guidon d’ont sorgís la boca. Dempuèi l’exumbrèla i a divèrses tentacles amb cèrts cnidocits, que son de cellulas urticantas tipicas dels cnidaris. A diferéncia de las medusas, la mesoglèa es plan grossa. Es d’abituda gelatinosa encara que pas coma un cartilatge en qualcunas espècias.
Lo trauc gastrovascular d’aqueles animals a un estomac central d’ont naisson de bolsas gastricas o divèrses canals radials, que pòdon contunhar dins dels tentaculs; d’aquel biais la noiridura pòt arribar pertot d’un biais mai aisit. L’organisme es format per aperaquí per un 96% d’aiga. La medusa mai verinosa del mond es la vèspa marina.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
