Es cauves occitanes de Las Caums e Nhaus an perdut era sua ancianetat coma cauves dab es diboishi e pintures mès ancianes dera umanitat. Açò s’a d’a que diuèrsi scientifics an descorbit ua cauva dab pintures umanes en Indonèsia, qu’ei 20 o 30.000 ans mès anciana.
Aguesta ei era cauva de Maros, ena isla indonèsia de Sulawesi. Laguens aguesta, diuèrsi scientifics de diferentes universitats an descorbit diboishi de mans e animaus qu’an ua ancianetat de près de 35.000 o 40.000 ans, quasi eth doble des cauves occitanes de Las Caums (- 22.000), en Peirigòrd, e Nhaus (- 13.000), en Lengadòc (près de Foish).
Atau, Occitània e Euròpa tota an perdut eth recòrd mondiau se parlam de cauves dab gravadures e pintures paleolitiques. I a longtemps qu’es scientifics e paleològs se demandauen com ei qu’en aguest lòc deth mon s’auie trobat cauves dab art uman tant ancianes e non en d’auti continents.
Ara se sap qu’aguest non ei estat er unic lòc deth mon on i a pintures d’aguest tipe. Ena cauva de Maros, en Sulawesi, er arquològ Maxime Aubert e diuèrsi collègues des universitats Griffith e Wollongong (Austràlia) an datat ua seria de dotze tralhes de mans umanes pintades, atau coma dus animaus au mens en 35.000 ans.
Er estudi ei estat recentaments publicat ena revista scientifica Nature e siguec possible mercés ara tecnica deth carbòni 14. Aqueres pintures ja se coneishien des de hè mès de 50 ans mès es arqueològs estimauen que sonque auien 10.000 ans.
Mans e pòrcs de mès de 30.000 ans
Enes pintures dera isla de Sulawesi s’a trobat enquia dotze mans e dus animaus. Aguesti que son ua babirusa (un tipe de pòrc nadiu d’Indonèsia) e un aute animau indeterminat, que tanben se semble a un pòrc. Amdues pintures que son estades datades en 37.000 ans.
Se parlam des mans, er recòrd europeu enquia aué non ère tàs cauves occitanes mès tara man pintada en negatiu trobada ena cauva castelhana d’El Castillo e que siguec datada en 37.000 ans. Mès adara ua des mans pintades en Sulawesi a 39.000 ans. Pr’amor d’aquerò aué se pòt establir qu’es famoses pintures paleolitiques des cauves coma Altamira (dab bisonts, mamots e felins) o es occitanes de Las Caums o Nhaus (dab rèns, isards, rinocèros e ossi) ja non an eth recòrd d’ancianetat en mon. Mès i a quauquarrés qu’adara se demande se dab aguesta pròva deth carbòni 14 pòt èster que d’autes cauves dab pintures en Euròpa o en mon posquen dar d’autes suspreses pr’amor que fòrça d’aguestes auràn d’èster datades nauaments.
Christian Andreu
