LA LENGA MAI PARLADA

Fòrça còps escotam la discussion entre de sabents sus quala es la lenga mai parlada a la planeta. O qualas son las lengas pus parladas. E entre aquestas, la discussion es pus longa encara quora cal decidir se l’anglés, l’espanhòl o lo francés son dins aquel primièr còp. Son de discussions que sovent an pas cap pròva demografica o lingüistica darrièr e pr’aquò son fatigantas. Ara, un cercaire de l’Universitat d’Edimborg estudièt qual es la lenga pus parlada a l’emisfèri nòrd e l’emisfèri sud. E la resulta es susprenenta: i a de lengas que poiriam jamai dire que son dins la categoria de lengas pus parladas de la planeta.

Per ansin, e segon un estudi fach pel cercaire escocés Steve Rapaport, expèrt en lingüistica, las tres lengas pus parladas a l’emisfèri nòrd serián; primièr lo nomenat chinés mandarin amb totes lors dialèctes (e aquò meteis ja seriá objècte de discussion scientifica car mai d’un d’aqueles dialèctes es considerat per mantuns coma una lenga diferenta a nivèl lingüistic).

Aprés, la segonda lenga mai parlada a la partida septentrionala de la Tèrra seriá pas ne l’anglés nimai cap lenga europèa latina mas l’indi e per o demostrar que ne donèt mai d’una pròva demografica. La tresena lenga pus parlada a l’emisfèri nòrd seriá l’anglés. E doncas, aquela lenga, que fòrça estatsunitencs e angleses considèran coma la mai importanta de la planeta, es pas mai la lenga pus parlada. Podèm pas saber se jamai, pendent lo passar o foguèt. Benlèu òc, apuèi la segonda guèrra mondiala, mas uèi lo jorn ja fa decadas qu’a pas encara aquel luòc.

Guèrra de chifras, guèrra de lengas

Aital, e tostemps segon lo cercaire Rapaport (car es un estudi que de segur que farà acomençar tornarmai una guèrra de lengas amb desparièras chifras d’aquelas) lo chinés mandarin seriá fa de temps la lenga pus parlada a l’emisfèri nòrd de la Tèrra pr’amor de lors 910 milions de parlaires que l’an coma lenga mairala e encara los pus de 200 milions de parlaires que l’an coma segonda lenga abituala. Aquò fariá una chifra finala de 1 100 milions de parlaires en China, Taiwan e Singapor.

En çò que tòca a la segonda lenga pus parlada d’aquela part de la planeta, vendriá l’indi, parlat, segon Rapaport, per mai de 410 milions de parlaires que l’an coma lenga mairala e aprés prèp de 375 milions de parlaires mai que l’an coma segonda lenga. Aquò, segon aquel cercaire, donariá un nombre final de 785 milions de parlaires dins Índia, Paquistan e Bangladesh.

Fin finala, arribariá l’anglés, amb lo tresen luòc dins l’emisfèri nòrd. Las darrièras chifras demostradas confirman prèp de 436 milions de parlaires que poirián èsser desseparats dins aquesta lista de païses: lo reialme Unit (amb mai de 70 milions de parlaires), Irlanda, amb mai de cinc milions, Canadà, amb prèp de 38 milions e Estats Units d’America, amb mai de 325 milions de parlaires (e aquò que lo darrièr còp que lo govèrn balhèt la ciutadanetat de manièra massisa, la populacion arribèt a prèp de 500 milions).

Son de chifras que pòdon, òc, èsser discutidas, milions mai, milions mens, mas la diferéncia entre lo primièr, lo segond e lo tresen luòc, es evidenta. E, a mai d’aquò, estonanta. Aquelas son las lengas pus parladas al nòrd de la planeta. Tota autra conclusion es sonque publicitat e pro.

La Redaccion