Al glacièr Taylor, a l’Antartida, se debana un dels fenomèns naturals pus estonants de tota la planeta. Es conegut coma la Cascada de la Sang e a coma causa una fònt d’aiga salada que, barrejada, amb fòrça oxid de fèrre provoca un saut d’aiga amb una color plan semblanta a la de la sang.
Aquel fenomèn, pasmens, sonque se debana dins una part de tot lo glacièr Taylor, a l’èst d’Antartida. La val ont aquò se debana foguèt descobèrta en 1911 pels geològ australian Thomas Griffith Taylor, que li donèt lo sieu nom. La Cascada de la Sang, pasmens, foguèt pas descobèrta fins a l’an 1960.
De soslinhar que los primièrs cercaires que descobriguèron la Cascada de la Sang en Antartida creguèron que la causa n’èran cèrtas algas que i a l’airal, mas d’estudis posteriors poguèron demostrar que la color ròia d’aquela cascada de glaç aviá coma causa una granda quantitat d’oxid de fèrre dins l’aiga. Lo luòc d’ont arriba tot aquel oxid de fèrre, pasmens, es encara, uèi lo jorn, desconegut.
Una analisi mai recenta demostrèt tanben que dins l’aiga d’aquela cascada i a fins a 17 micròbis que pòdon viure sens d’oxigèn e aquò crea un ecosistèma de bactèris qu’an l’abilitat de metabolizar d’ions de sofre e de fèrre. E aquò èra pas estat jamai observat a la natura al mond.
Per ansin, lo fenomèn de la cascada de la sang es un fach rar, que se debana pas en cap autre glacièr de la planeta. De cercaires estudièron lo fenomèn un còp e autre e, fin finala, decidiguèron afirmar que la teoria que poiriá o explicar es aquesta; fa de milions d’annadas la val ont uèi trapam lo glacièr de Taylor èra inondada per la mar de Ross. Divèrses cambiaments environamentals provoquèron la retirada de l’aiga e ailà i demorèt un lac d’aiga salada. Mas l’avanç del glacièr entraïnèt mai depauses de sal a l’airal, que demorèron sus gaireben 400 mètres de fèrre. Aquel fenomèn demorèt tanben milions d’annadas. Fin finala, lo glaç arribèt a aqueles depauses de fèrre en tot provocar la cascada de la sang, qu’òm pòt observar uèi lo jorn.
La pression de l’aiga
La pression de l’aiga glaçada provoca que la sal siá expulsada. Quand arriba a l’exterior l’oxigèn provoca tanben una color ròia. Tota la region de las conegudas Vals Secas de McMurdo, ont es situat uèi lo Glacièr Taylor, es un dels airals pus secs del mond e tanben es un luòc sens de glaç e sens de pluèja. Pr’açò es classificada coma una de las regions pus secas de la planeta.
Lo lac d’aiga salada ont i a lo glacièr es encara isolat dempuèi ara fa aperaquí 2 milions d’annadas. Ailà demorèron isolats tanplan de micròbis qu’evolucionèron d’un biais totalament independent a d’autres organismes marins semblants. E aquò fa de la Cascada de la Sang un luòc unic a la planeta per poder estudiar la vida dels micròbis d’ailà, que i demòran en de condicions extrèmas e sens d’oxigèn. E aquò es plan important segon lo vejaire scientific a l’ora d’assajar de comprene se i a de vida microbiana en defòra de la nòstra planeta al Sistèma Solar.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
Aqueste article es tanben publicat dins Naturaleza Salvaje, un numeric de geografia e l’environament, que Sapiéncia n’a un acòrdi de cooperacion
