La magnesita es un mineral natural qu’absorbís lo dioxid de carbòni de l’atmosfèra terrèstra (CO2). Totun, lo procès pòt durar de milièrs d’ans. Ara, pel primièr còp, una còla de scientifics a pogut accelerar aquel procès fins a 72 jorns. Atal, quand aquò serà desvolopat al nivèl industrial, la lucha contra lo cambiament climatic intrarà […]
Mantuns còps vedem nàues en internet que criden era atencion fòrça. Aguest ei un d’aqueri cases: ua còla dera universitat poguec teletransportar ua pòrta quàntica. Açò que mos hè a demandar: ei possible un hèt coma aguest ? Non ei sciéncia-ficcion ? Peth moment semble que laguens deth mon des ordinadors açò ja comence d’èster […]
La celèbre victòria de Beograd contra los otomans provoquèt pas un reialme interior ongrés mai fòrt. La mòrt sobta de Janos Hunyadi entraïnèt la fin de l’òme mai poderós del país. Las intrigas d’Ulric II de Celje, lo nòble favorit del rei Ladislau V d’Habsburg, èran fachas contra los descendents del nòu eròi popular. Los […]
Uèi 11 de setembre de centenats de milièrs, benlèu de milions, de catalans tornaràn sortir en de carrièras per demandar l’independéncia d’una nacion qu’existiguèt tre fa pus de mil ans. Mas de perqué precisament uèi ? Qu’es çò que los catalans vòlon pas desbrembar que se debanèt atanben un 11 de setembre mas de 1714 […]
De còps, viure una epòca malaisida es atanben util per descobrir que l’istòria atanben a laissat de leçons per aprene. Catalonha viu uèi de tempses dificils. Amb d’agressions contunhas en de carrièras d’unionistas espanhòls sus de catalans pacifics e un episòdi de l’istòria irlandesa contemporanèa poiriá balhar l’avís a totes sus çò que pòt venir, […]
La recèrca per produire d’energia amb lo Solelh coma font a fach un bèl pas endavant. Una còla scientifica a pogut, fin finala, utilizar lo meteis sistèma emplegat dins la fotosintèsi vegetala e crear d’idrogèn e d’oxigèn a partir de l’aiga amb d’energia solara. La resulta venguèt après o demostrar dins un laboratòri a travèrs […]
Austràlia siguec colonizada en 1788. En aqueth moment i auie mès de 200 lengües parlades en continent. Aué sonque demoren 120 lengües indigènes mès sonque 20 ne son parlades activaments. Ara es lingüistes an descorbit que totes an ua lengua mairau: eth protoaustralian, originari deth nòrd deth continent-illa. Es cercaires confirmen ara que totes aqueres […]
Après la tròba d’aiga en desparièrs satellits d’autras planetas coma la Luna o Encelade ara l’idèa que se pòt trobar d’aiga atanben en d’autras planetas comença de créisser. E fins se ditz que i poiriá aver de vida en un tipe de planetas que fins uèi se disiá qu’èra pas possible: en de planetas que […]
Lo passat es pas mòrt, el viu dins nosautres, e viura dins l’advenir que fasèm uèi. – William Morris. I a un nombre d’annadas foguèt publicat un de mos articles dins La Linha imaginot, apelat Los Porcs dins lo socialisme. Dins aqueste, imaginavi una societat ont la tecnologia modèrna viviá en armonia ab un biais de vida pastoral e tranquil. Imagini encara uèi lo socialisme – la societat de l’advenir – atal. Es aqui important de dire qu’aqueste ven d’ièu-meteis; es pas la vista d’un partit que que siá. Plan de socialistas s’opausarián a lo mieu vejaire. Coma la màger part de la populacion, son seduchs per lor entosiasme pel malhum e la tecnologia digitala. E coma la màger part, es benlèu dificil per eles d’imaginar un mond non preocupat per la vitessa e lo “busyness.” Tornar a una manièra de vida pasibla e pensiva es considerat reaccionari, primitivista mesme. Cependant, la realitat socialista serà sa realitat, maugrat las vistas dels socialistas individualas d’uèi. Podèm qu’especular, que que siá la nèstra costat d’un debat. Siau pas primitivista. Voli viure, pas sobreviure. […]
En la societat occidentala actuala, la femna a iniciat un camin d’egalitat de dreches amb l’òme. Malastrosament, manca encara fòrça camin per recórrer. En aquel article volèm repassar quina èra la situacion de la femna pendent l’Edat Antica en desparièras civilizacions. En aquelas societats, las femnas igualèron jamai lors dreches amb los òmes, mas en […]