DE CORSES PER APRENE LO GAELIC DE L’ILLA DE MAN
Se i a un territòri desconegut per la majoritat d’angleses e tanben d’estrangièrs pr’amor qu’es plan restacat amb la lenga gaelica a las illas britanicas es l’illa de Man. E ongan torna far l’actualitat pr’amor qu’es estat anonciat que lèu se fariá de corses pels adultes per aprene lo gaelic manés.
Aital, l’illa de Man, situada entre Irlanda e la Grand Bretanha, e territòri oficialament considerat coma la proprietat dirècta dels reis angleses, es aquí ont encara es parlat lo gaelic manés, per aperaquí 2.000 abitants. De remembrar qu’es l’illa ont ten un reviscolament d’aquela lenga dempuèi l’an 2015. Los corses auràn per ensenhaire Jamys Harrison e seràn menats pel centre cultural Culture Vannin.
Las leiçons seràn gratuitas per aprene la lenga mairala de l’illa de Man e ja son a mand de començar. Las nòvas sesilhas se tendràn los dissabtes pels mens expèrts en manés e caduna poirà aver fins a 15 participants dins de corses setmanièrs. Lo luòc causit serà l’Ostal de Manannan, a Peel, e l’ensenhament se farà fins a julhet de l’an que ven.
La lenga gaelica locala
Per l’encargada del desvolopament de la lenga manesa, Ruth Keggin Gell, « las leiçons ajudaràn lo mond a se sentir mai endraiats dins l’illa ». La lenga foguèt majoritària –e pendent fòrça sègles unica– pendent mai de 1.500 ans a Man, e encara uèi totes los maneses considèran qu’es “una part importanta de [lor] patrimòni cultural, qu’ajudèt a desvolopar un sentiment d’identitat e de luòc », çò apondèt Keggin Gell.
De remembrar que lo gaelic manés, considerat encara plan menaçat en 2015 (pr’amor que sonque èra parlat per aperaquí 1.500 abitants de l’illa de Man), a inversat la siá situacion amb los divèrses corses ofèrts per l’administracion locala. Aital, lo darrièr recensament de parlaires d’aquela polida lenga (gaelg vanninagh en manés) a confirmat que ja i aviá mai de 2200 maneses que lo parlavan. E, segon los expèrts locals, l’interès e lo sosten a la lenga contunhan de créisser.
Las classas de gaelic manés an una disposicion separada pels mainatges d’escòla primària e segondària per aprene la lenga mairala de l’illa a travèrs de l’Unitat de Lenga Manesa, mas tanben i a de corses pels adultes per l’aprene. Fins ara, los corses èran ofèrtsa gratis per “espandir l’accès” a la lenga e “s’assegurar que i aja pas de barrièras economicas” pels que lo volián aprene, çò diguèt Keggin Gell. E contunharàn pr’amor d’aquò d’èsser gratuits.
De mèstres del centre cultural Culture Vannin dison que « los que contunhan las sesilhas, dins las annadas venidoiras, poirián venir fluents d’aicí a quatre ans, e los qu’i participarán auràn l’escasença de decidir de contunhar aquel cors en julhet de 2025 ». E tanben i a de corses meses a disposicion dels qu’an un nivèl de basa de coneissença del gaelic manés.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
Fotografia principala: Nikky/CC
