ERA PÈIRA MÈS ESTIMADA
Dauna Natura qu’ei eth nòm dera pèira trapada pròp de fossils d’australopitecids. Non vau dider qu’era pèira parla per se madeisha pr’amor dera sua morfologia. E tanben provoquèc era discussion ena comunautat scientifica dès eth sòn descorbiment: ei possible que siguec trapada e miada per aqueri australopitecids ? Era responsa encara aué non ei segura.
Segontes qualcunes cercaires Dauna Natura siguec miada per un australopitecid laguens ua cauna d’Africa deu Sud. Era sua origina siguec naturau mès era erosion dèc ua forma antropomorfica ara pèira e dilhèu pr’amor d’açò aqueth australopitecid (o dilhèu mès d’un a trauèrs de diuèrses generacions) l’estimèren fòrça. E tostemps siguec miada damb eri. Aquesta ei, totun, ua afirmacion arqueologica qu’encara provòque granes discussion pr’amor que non toti son d’acòrd ara ora de confirmar qu’es australopitecids auien aquera sensibilitat.
Se un australopitecid trapèc aquera pèira e l’amièc entara cauna de Makapansgat, dilhèu volèc dempús l’auer tostemps damb eth (o era) e la suenhèc enquiara sua mòrt. Açò comporte pensar qu’es australopitecids auèren era capacitat d’abstraccion, pr’amor que podien arreconéisher ua cara en aquera pèria o podien pensar que, pr’amor d’açò, ère plan beròia.
Ua pèira damb mès de 3 milions d’ans
Totun, Dauna Natura, qu’ei eth nòm actuau d’aquera pèira tanben ei un problèma entàs cercaires, pr’amor que se cre qu’a mès de 3 milions d’edat. Cau alara situar fòrçà mès endarrèr era nocion d’art e confirmar qu’es australopitecids sigueren es prumèrs artistes pr’amor que s’estimauen polan Dauna Natura ? Era discussion scientifica qu’ei luenh de finir.
P’amor qu’es cercaires confirmèren que, maugrat era sua origina naturau semble dues cares. E qu’a mès de 3 milions d’ans. Segontes es cercaires semblarie tanben dues cares e non sonque ua. Qualcunes cercaires diden qu’ei era representacion deth prumèr còp qu’un ominid trapèc quicòm ena natura e l’amièc damb eth. Tanben ei coneishuda damb eth nòm de Pèira de Makapansgat e hè 8,3 cm de longada, 7 cm d’amplada e pesa 260 grams. Era pèira a ua color ròia pr’amor qu’ei hèta de jasperita.
Dauna Natura siguec trapada en 1925 per Wilfred Eitzman. Era hònt naturau de jasperita mès prèpa ei a mès de 30 Km dera cauna on siguec trapada. Prèp i siguèren trapats d’uàssi d’australopitecids.
Dès 1925 diuèrsi cercaires dideren qu’es australopitecids auien arreconeishut era pèira coma ua cara simbolica e que serie donques eth simbèu estetic mès ancian dera istòria dera umanitat. Mès fòrça cercaires siguèren contràris ad aguesta idèia e era discussion arqueologica encara contunha aué.
En 1967 eth cèlèbre cercaire Raymond dart confirmèc que Dauna Natura siguec miada entara cauna pr’amor qu’èra plan beròia e semblaue ua o dus cares. E, maugrat que non pòt èster considerada coma art pr’amor qu’era sua origina ei naturau, er arreconeishement australopitecid d’aquera cara confirmarie qu’es prumèrs ominids ja auien era abilitat deth pensamnet simbolic, de besonh entà desvolopar dempús er art e era lengua.
Se era discussion scientifica encara ei viua aué ei pr’amor que fòrça cercaires demanen encara on siguec trapada ena cauna. Tanpòc ei coneishuda era espècia qu’auec Dauna Natura. Non ei clar que siguessen australopitecids ( dilhèu era esqueleta siguec miada laguens dera cauna per predators).
Non guaire cercaires creden que dauna Natura ei era evidéncia de pensament simbolic d’aqueres luenhes espècies ominides. Un d’eri ei Robert G. Bednarik. Totun, pendent eth sègle XXI, e pr’amor der arreconeishement d’autes espècies ominides artistiques (com es neandertalians) dilhèu eth vejaire des cercaires torne a cambiar, e lèu ei considerada com eth prumèr objècte naturau estimat per ominids que hè 3 milions d’annades trapèren qu’ère beròia e volèren l’auer enquiara sua mòrt. Un prètzhèt, tanben, susprenent e unic ena istòria dera evolucion umana.
Era Redaccion
