Una còla de recercaires de l’Universitat de Cambridge a trobat çò qu’es la civilizacion mai anciana de la planeta. O an pogut far après estudiar geneticament los indigènas australians e de Papoa-Nòva Guinèa. L’estudi que s’es fach demòstra qu’aquestes arribèron a Sahul, l’ancian continent qu’amassava Austràlia, Tasmania e Nòva Guinèa fa mai de 50.000 ans.
De mai, l’estudi, publicat en Nature, tanben a pogut confirmar que l’origina dels umans modèrns es una migracion primièra que i aguèt en tot sortir d’Africa fa 72.000 ans. L’estudi s’es realizat après aver l’ADN de la saliva de 83 aborigèns australians e 25 papoans de Nòva Guinèa e classar la lor informacion genetica.
Nòvas teorias sus l’origina umana
Fa temps que l’estament academic aviá prepausat l’origina dels indigènas australians en tot provenir d’una migracion mai anciana encara que non aquela que poblet Eurasia. Mas lo nòu estudi genetic soslinha qu’aquestes an coma ancessors una unica ondada migratòria que daissèt Africa fa 72.000 ans, coma los autres. Totun, la populacion d’Euròpa e Asia demorèt desparièra ja fa 42.000 annadas e los indigènas australians fa 58.000. Mas l’origina de totes es la meteissa ondada migratòria.
“Los resultats confirman que los indigènas australians apartenon pas a una ondada desseparada – çò diguèt Manjinder Sandhu, de l’Universitat de Cambridge -. An coma origina la meteissa ondada migratòria que daissèt Africa al còp que las populacions europèas e asiaticas. Lèu i aguèron d’autres ondadas après, mas aquò encara es pas clar”.
Aital, fa 50.000 ans aquesta meteissa ondada arribèt a Sahul, lo supercontinent preïstoric qu’uèi es Australia, Tasmania e Nòva Guinèa abans de la sieuna desseparacion per mar fa 10.000 ans. En aquela epòca los aborigèns australians ja èran geneticament isolats e aquò fa d’eles la mai anciana civilizacion de tota la Tèrra.
L’estudi tanben a trobat qu’australians e papoans se desseparèron geneticament fa prèp de 37.000 ans. E maugrat que la causa es pas encara clara pr’amor que las aigas arribèron puèi, los scientifics qu’an fach aqueste estudi pensan que benlèu i aguèt fòrça abans una autra inondacion qu’enaiguèt lo Gòlf de Carpentaria e qu’auriá daissat Austràlia e Nòva Guinèa connectats per una pichona franja de tèrra. De mai, los australians serián ja geneticament divergents fa 31.000 ans per rapòrt a los papoans e tanben entre eles.
“La diversitat genetica dels indigènas australians es estonanta – çò diguèt Anna-Sapfo Malaspinas, de l’Universitat de Copenaga e Bèrna-. Lo continent foguèt poblat fa plan de temps e pr’aquò trobem que geneticament los abitants del sud-oèst son desparièrs que los del nòrd-oèst. Plan mai que non los nadius americans e los siberians entre eles”.
Una desaparicion misteriosa
En mai d’aquò, los academics an discutit fòrça sus cossí es possible que lo 90% dels aborigèns australians parlen lengas relativament joves – aperaquí 4.000 ans segons los expèrts -. E aquò se los lors ancessors arribèron fòrça abans al continent. Una responsa poiriá èsser que fa 4.000 ans arribèsse una segonda ondada migratòria e que daissèsse una lenga e cultura e après desaparéisser misteriosament.
“Es un prètzfach misteriós – çò diguèt Eske Willerslev, de l’Universitat de Copenaga -. I a uns paucs immigrants qu’apareisson en divèrses vilatges e comunautats australians. Los fan cambiar de lenga e de manièra de pensar e puèi desapareisson, coma de fantaumas. Aquò poiriá èsser per de rasons religiosas o culturalas. Mas geneticament es lo primièr còp qu’avèm vist un prètzfach com aqueste”.
A la fin, la còla qu’a fach l’estudi tanben a trobat pròvas de crotzament genetic amb un autre grop ominin en tot passar pel sud-oèst asiatic en lo sieu camin a Austràlia. Segon l’estudi, un 4% del codi genetic dels indigènas australians a coma origina aquesta autra espècia umana. “Non sabèm ben qui son. Solament qu’èran familha luènhana dels denisovans – çò diguèt Willerslev -. E los australians e papoans de segur que los trobèron pendent la sieuna marcha vers Sahul. E s’i crotzèron”.
* Christian Andreu
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
