Bèth temps a qu’alèrtan los scientifics : lo Briu de l’Atlantic Nòrd que’s pèrd velocitat e que’s poderé estancar. N’i a pas sonque ua inconeguda enqüèra, la causa : e poderé estar lo cambiament climatic ? Despuish, cercaires que descobrín que l’Ocean Indian e poderé compensar aquesta pèrda e ajudar atau lo Briu de l’Atlantic Nòrd a’s mantiéner.
Lo navèth estudi qu’estó hèit peus cercaires Shineng Hu, de l’Institut Oceanografic de Scripps e Alexey Fedorov, de l’Universitat de Yale. Per eths, l’Ocean Indian que poderé estar ua ajuda indirècta (pr’amor deu cambiament climatic) au Briu de l’Atlantic Nòrd, qui poderé retrobar ua velocitat normau.
Lo Briu de l’Atlantic Nòrd qu’ei un sistèma de circulacion de l’aiga especific ad aqueste ocean qui mia aiga cauda tau nòrd e aiga hreda tau sud. Aqueth fenomèn, estable milièrs d’annadas adaron, que s’estanca drin a drin depuish quinze ans. Un hèit qui poderé miar a un esglàs climatic planetari.
E l’Ocean Indian ?
Quan èran a estudiar las rasons de l’estanc deu Briu de l’Atlantic Nòrd, los cercaires que decidín de dar ua guinhada a la situacion climatologica actuau de l’Ocean Indian. Dab l’ajuda d’un centenat de dadas navèras e de las navèras tecnicas scientificas e informaticas que descobrín un hèit desconeishut dinc ara.
“L’Ocean Indian qu’ei uei l’element on trobam las pròbas mei claras deu cambiament globau, çò digó Hu. E quan l’Ocean Indian tira tà vàder de mei anar mei caud que plau mei en aquela region. Que reduseish donc las plojas en d’autes endrets deu planeta. L’Atlantic Nòrd qu’ei un d’aquestes”.
Atau, l’Ocean Indian que coneish ua ploja mei densa e reguliara quan l’Ocean Atlantic n’ei estauviat, çò digón los cercaires. Mensh de ploja que vòu díser mei de salinitat au nivèu deu tropic de l’Ocean Atlantic. Dab mei d’aiga salada, l’Ocean Atlantic que vàder hèra mei hred e l’aiga que vira d’un biaish mei velòç.
“Qu’ajuda lo Briu de l’Atlantic Nòrd, çò confirmè Dedorov, pr’amor la circulacion que torna vàder mei fluïda. Totun, ne’s sap pas enqüèra quan de temps l’Ocean Indian e contunharà a s’arrecauhar. Se’s debana aus autes oceans, com l’Ocean Pacific per exemple, lo Briu de l’Atlantic Nòrd que’s tornarà pèrder fòrça”.
Per Hu e Fedorov, atau que’s pòt notar la connexion globau enter lo climat e lo planeta. Que cau compréner d’un biaish mei pregond lo cambiament climatic e los sons efèits. Que cau identificar totas las causas mes tanben totas las consequéncias abans sii tròp tard”.
La Redaccion
