Lo pòble occitan se mobilizèt a començament dels ans 1970 per la defensa del territòri e per la volontat dels sieus ciutadans de poder “viure al país”. La causa foguèt la volontat del Ministèri de Defensa francés d’aquerir de terrens a Larzac, près de Milhau per bastir un camp de practicas de tir de l’armada.
Las repercussions economicas e socialas pel territòri serián estadas considerablas, e auriá modificada totalament la siá fesomia. Segon los estudis del ministèri francés èran necessàrias aperaquí tretze mila ectaras. Mas qualcunes estudis contraris al projècte afirmavan que se perdrián mai d’un centenat de proprietats agràrias e una vegada totala de mai de vint-e-cinc mila fedas. Per un territòri fòrça basat en l’economia agrària e elevaira, podiá supausar un tarabastal amb de nefastas consequéncias. Sens desbrembar los perjudicis ecologics que provocariá l’utilizacion militara.
Èran encara fòrça recentas las mobilizacions de Mai de 1968 a tota França, e tornarmai lo pòble comencèt a organizar de protèstas e de manifestacions, de’n primièr solament al meteis Larzac, e aprés coma un efièch solidari a gaireben tota Occitània. Qualques sectors occitans interpretèron aquel projècte de defensa coma un nòu atac de la part del govèrn francés contra Occitània. Lo grop politic “Lucha Occitana”, compausat per intellectuals, sindicalistas e estudiants d’esquèrras, dirigiguèt una quantitat importanta d’aquelas mobilizacions, en acusant lo projècte de potenciar la “colonizacion d’Occitània” realizada pel govèrn francés, en utilizant las siás meteissas paraulas.
De fedas a París
Los actes de protèsta foguèron variats, e fòrça difonduts, en creant una opinion publica clarament contrària al projècte de defensa. Occitània recuperava l’esperit d’union qu’aviá mostrat pendent la Revòlta dels Vinhairons l’an 1907. Entre aquelas mobilizacions es importanta nomenar una manifestacion de tractors que realizèt lo trajècte entre Rodés e Orleans, simbòl de la lucha dels pageses per poder contunhar en vivent de la tèrra, o una concentracion de fedas a París, a l’entorn de la Tor Eiffel.
Mas se celebrèron tanben de concèrts de cantaires e grops musicals occitans, o la concentracion jol títol “GARDAREM LO LARZAC, ont mai de cent mila personas s’amassèron per protestar contra lo projècte del Ministèri de Defensa. Las protèstas recebèron lo supòrt de divèrses movements dempuèi desparièrs ponches del mond. Significativa foguèt la preséncia d’indians americans, qu’avián patit tanben l’expropriacion de tèrras realizadas pel govèrn nòrd-american que los aviá gaireben condemnats a un ostracisme. E tanben de François Mitterrand, qual seriá unes ans après President de la Republica Francesa.
Amb totas aquelas protèstas, lo Ministèri aviá pogut solament aténher unas mila cinc centas ectaras, totalament insufisentas pel projècte inicial. E una expropriacion obligada èra escartada pr’amor que l’opinion publica permetriá pas ni perdonariá aquela accion. E la paur a repetir lo trebolh de Mai de 1968 èra encara fòrça significativa.
Fin finala, l’an 1981, lo govèrn francés, amb François Mitterrand coma President de la Republica, decidiguèt renonciar al sieu projècte, e la victòria es estada abitualament interpretada coma una victòria dels movements occitans de defensa del territòri. E la volontat de viure al país e del país, es contunhada en las reivindicacions occitanas posterioras.
Un article de Francesc Sangar*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
