Una de las nacions que forman part de las raices occitanas foguèt un pòble guerrièr desaparegut fa mai de 1500 ans. Çò que paucs sabon es que lo Reialme dels Visigòts (amb Tolosa coma capitala) aguèt coma enemic mai important los francs del nòrd. Es l’istòria d’una enemistat que demorèt pendent mai de 20 ans e que finiguèt amb l’ocupacion de la majoritat del territòri visigòt (amb l’excepcion de Septimània, uèi Lengadòc) pels francs l’an 507. La batalha de Vouillé foguèt una de las mai ferotjas de l’epòca e après aquesta la majoritat dels visigòts aguèron d’emigrar vèrs Ispània.
Aital, lo Reialme Visigòt, qu’aviá demorat prèp de 100 ans en tèrras occitanas, s’esfondrèt après aquesta batalha. Lo sieu rei, Alaric II, moriguèt en la batalha e l’ajuda ostrogoda solament poguèt arrestar l’ocupacion burgondia de Provença –aliats dels francs – après la sieuna conquista pel rei Teodoric. Foguèt un dels desastres mai grands qu’a patit Occitània pendent l’epòca medievala. Se los visigòts aguèsson pogut i demorar, l’istòria d’Occitània seriá, de segur, una autra, e totalament desparièra.
La guèrra entre francs e visigòts, totun, foguèt pas una causa subtada. Aviá coma origina l’arribada dels francs al riu Léger après conquistar los domenis de la Gàllia Septentrionala qu’aviá Siagri. Èra l’an 484. L’expedicion franca aviá coma cap Clodovèu, filh de Khideric I e Bisina e aviá coma tòca l’ocupacion de l’estat de Siagri. Aqueste solament poguèt fugir e demandar ajuda al rei dels visigòts (que regnava sus la majoritat d’Occitània e tanben la peninsula iberica) Alaric II, en Tolosa. Mas l’armada visigotica èra pas fòrta en aquel moment e lo rei visigòt decidiguèt provocar pas Clodovèu e enviar Siagri als francs.
Maugrat aquò –Siagri foguèt executat lèu -, l’enemistat entre visigòts e francs cresquèt pr’amor de las constantas amenaças francas. Pendent mai de 20 ans los visigòts e los francs foguèron enemics jurats e lo reialme visigòt en tèrras occitanas finiriá mal per la conquista franca de 507.
Una marrida estratégia
A l’epòca, l’armada visigotica mai granda èra pas en tèrras occitanas. Èra luenh. L’an 483 conquistavan la Cartaginense ispanica e part de Lusitania. Lo principal enemic en la peninsula iberica èra lo Reialme dels Sueus – que seriá conquista pels visigòts en 475 -. Pr’aquesta rason los visigòts comencèron una campanha de colonizacion en las tèrras situadas entre la frontièra de Galícia e la Val del flume Èbre.
Aquesta colonizacion – protegida en tot moment per la preséncia de l’armada visigotica es descrita per la cronicas de l’epòca. I a fondacions en Pamplona, Tage, Toledo, Tèrra de Campos… Una migracion mai que granda entre los ans 490 e 500. E la guèrra amb los sueus dels nòrd-oèst ispanic cridèt l’atencion visigotica e la sieuna armada fins que la tragèdia arribèt. Mas arribèt pas del sud. Arribèt del Nòrd. Del Reialme dels francs.
L’an 500 la tension militara entre visigòts e francs èra ja evidenta. Un tresen reialme aguèt de far de mediador entre Clodovèu, rei dels francs, e Alaric II, rei dels visigòts. Foguèt Teodoric, rei dels ostrogòts e aliat dels visigòts – totas doas nacions avián una lenga, cultura e origina comunas – que demandèt als reis enemistats una trobada en una illa del riu Léger, frontièra entre los dos reialmes.
L’entrevista aviá una tòca comuna. Evitar la guèrra. Maugrat que la majoritat de las demandas francas foguèron acceptadas per Alaric II e la guèrra esclatèt pas en 504, an de l’entrevista dels dos reis, Alaric II vegèt lèu que Clodovèu èra un òme dominat per la cobesiá e que voliá mai e mai. Decidiguèt cridar l’armada plaçada en tèrras ispanicas. Totun, aquesta aviá de besonh fòrça temps per arribar a Tolosa. Clodovèu, a l’encòp, faguèt una aliança militara amb Gundebald, rei dels burgondis, que poirián aital ocupar Provença e aver una sortida al mar.
En 507 los primièrs crotzèron lo riu Léger, frontièra del Reialme Visigòt. Los abitants de la region demandèron lèu ajuda a Tolosa. Mas l’armada ispanica aviá pas encara arribat, en la sieuna majoritat. Alaric II aguèt de marchar al nòrd amb los paucs soldats que poguèt amassar. Lèu arribariá una granda armada visgotica del sud e una autra de l’èst, aqueste còp, ostrogoda. Totun, los francs ja avián arribat a Vouillé e caliá balhar batalhar.
Après la mòrt d’Alaric II en Vouillé, l’armada visigotica fugiguèt al sud en tot cercar ajuda. Los francs arribèron a Tolosa en 508 e la vila tombèt aquela an. La darrièra resisténcia visigotica foguèt facha en Narbona, vila que los francs poguèren pas conquistar. L’armada visigotica iberica ja aviá arribat e prèp i aviá l’armada ostrogoda. Après conquistar la majoritat del Reialme visigòt los francs finiguèron aital la conquista de la majoritat de las tèrras occitanas. Lo nòu rei Eutaric decidiguèt que Barcino (Barcelona), pr’amor de las sieunas muralhas, aviá d’èsser la nòva capitala. La Gallia narbonesa, maugrat aquò, seriá visigotica fins l’arribada dels arabis al sègle VII.
Quand la nòva capitala visigotica foguèt menada a Toledo gaireben res demorava del primièr reialme medieval qu’aviá agut sus la majoritat d’Occitània. Lèu lo temps esborrariá lo sieu legat cultural e politic. O pas…
Christian Andreu*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
