Home GEOGRAFIA ES TRAPAT UN CRATÈR GIGANT EN OCCITÀNIA
ES TRAPAT UN CRATÈR GIGANT EN OCCITÀNIA
0

ES TRAPAT UN CRATÈR GIGANT EN OCCITÀNIA

0

Malgrat que descobèrt fa temps, foguèt lèu dublidat per la sciéncia. Ara, una nòu estudi scientific internacional confirma l’importància geologica del meteis. Lo cratèr, tanben conegut amb lo nòm de Lo Clòt, es situat pròp de la vila occitana de Besièrs e poiriá ajudar plan la sciéncia a comprene cossí se formèt la nòstra planeta e de quin biais.

Lo cratèr ara tornat a descobrir de Besièrs a fins a 220 mètres de diamètre.

Pasmens, encara cal trobar una data cèrta per la casuda extraordinària d’un meteòr en de tèrras occitanas. Lo cratèr es, amassa amb tres autres cratèrs europèus, e un d’aqueles es situat tanben en de tèrras occitanas (pr’amor qu’es en Rechoard, en Perigòrd), un dels quatre unics que son estats trapats fins ara al continent. Los autres dos son situats en Alemanha, en Nördlinger Ries e en Steinheimer Becken.

Lo cratèr ara tornat a descobrir de Besièrs a fins a 220 mètres de diamètre e 30 mètres de prigondor. Segon los cercaires, la sieuna descobèrta es plan importanta geologicament pr’amor que de cratèrs gigants coma aquel son plan malaisits de trapar al continent europèu e tanben en la planeta tota. E poirián èsser la pròva de l’origina extèrna de la vida en çò nòstre.

Lo cratèr de Besièrs, Lo Clòt, es estat classificat dins la Basa de Donadas de la Tèrra de l’Universitat de Nòva Brunswick, en Canadà. A mai d’aquel sonque i a tres estructuras geologicas coma aquel en tot lo continent europèu. “La formacion de cratèrs es plan complèxa, çò diguèt Frank Brenker, geològ de l’universitat alemanda de Goethe, a Frankfurt. Pr’açò, trapar un cratèr gigant coma aquel es meravelhós. Car es plan malaisit de ne trapar un cap luòc. Es un prètzfach extraordinàri per la geologia”.

Un cratèr descobèrt fa 70 annadas

Lo Cratèr de Lo Clòt, en Besièrs, foguèt ja classificat fa mai de 70 ans per de cercaires locals. Pasmens, lèu dubliguèron la sieuna existéncia e pas dengun ne coneissiá l’existéncia internacionala fina a uèi lo jorn. Encara pendent la decada de 1950 divèrses cercaires afirmèron que, al cratèr de Lo Clòt, i aviá una fòrta anomaliá magnetica en l’airal pr’amor del meteis. Pasmens, alavetz comencèt una d’aquelas celèbras discussions scientificas sens fin al torn de l’origina possibla del cratèr. De cercaires afirmèron que l’origina prepausada podiá pas èsser confirmada del còp que d’autres n’èran partidàris. Cossí que siá, la discussion venguèt longa, plan longa, e lo cratèr, fin finala, foguèt dublidat pels cercaires. E sonque ara es tornat a descobrir tornarmai per una còla internacionala de cercaires.

Segon los cercaires, es malaisit de dire quinas mesuras aguèt quora tombèt lo meteòr sus la Tèrra pr’amor que ”la topografia de l’airal es plan complèxa e i aguèt d’erosion provenent de la Montanha Negra (plan pròcha) benlèu al long de milions d’ans, cò diguèt Andreas Junge, de l’universitat de Goethe. Tanben seriá possible que lo meteis meteòr aguèsse provocat lo paisatge actual”.

Una primièra analisi geologica del cratèr de Lo Clòt confirmèt que i aviá d’oxid de fèrre e que i poiriá aver de nickel demest d’autres minerals. De minerals que poirián èsser autoctòns o que poirián aver arribat a l’airal pr’amor del meteòr. Res es pas segur encara e pr’açò òm demanèt d’estudis amb mai prigondor per poder confirmar un prètzfach o autre.

En mai d’aquò, los cercaires trapèron a Lo Clòt de Besièrs divèrses pichons diamants que se poirián aver format pr’amor de la gigantassa pression del metòr quora tombèt sus l’airal. Aquò tanben es una descobèrta plan importanta segon los geològs pr’amor que se debana pas sovent. “Son de minerals trapats en de cratèrs coma lo cratèr de Kamil, en Egipte, e que poirián ajudar a trapar melhor e mai lèu d’autres possibles cratèrs sus la superfícia de la Tèrra se òm confirma que n’i a sovent en aquel tipe de cratèrs, çò apondèron los cercaires”.

Es malaisit de dire quinas mesuras aguèt quora tombèt lo meteòr sus la Tèrra.

Los cercaires tanben descobriguèron que, al cratèr occitan de Lo Clòt lo camp magnetic terrèstres es plan mai flac que a l’entorn. Aquò, segon los scientifics, es plan normal, pr’amor qu’un meteòr, quora tomba sus la Tèrra, provòca la fusion de minerals e ròcas de l’airal e entraïna un camp magnetic mai flac. L’airal que i a al torn de Lo Clòt es ric en silicòna, oxid de fèrre e nickel, de materials plan rars en la region. Sonque açò, çò diguèron los cercaires, ja confirmariá una origina extraterrèstra del cratèr. L’estudi serà presentat a la 54a reunion internacionala annadièra de Geologia Lunara e Terrèstra.

La Redaccion

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.