LO CAN DICH FACHINIÈR.

Christian Andreu
0
Boy (Drolle) foguèt lo nom d’un can famós pendent la Guèrra Civila Anglesa. Un canhòt canichon (Pudelhund), Boy foguèt nascut en Austria en 1638 e foguèt donat coma present al prince Rupert, nevot del rei d’Anglatèrra Carles I. Boy foguèt tot blanc, lo primièr Pudelhund jamai vist pels angleses. Car, tre son oncle se trobèt […]

LAS FEMNAS D’ALEXANDRE LO GRAND

Christian Andreu
0
Tradicionalament, los monarcas an utilizat los sieus maridatges amb l’objectiu d’establir d’alianças amb autres reialmes o per consolidar lo sieu poder en lo meteis reialme. E Alexandre lo Grand foguèt pas una excepcion. Fòrça mai interessat pels tèmas politics e militars, Alexandre inicièt pas la siá vida sentimentala fins mai tard. O benlèu perque esperava un […]

UN MISTÈRI DE FA 140 MILIONS D’ANS

Christian Andreu
0
Maugrat que uèi lo jorn amb 300.000 espècias las plantas amb de flors son lo grop mai divèrs del mond botanic dins la planeta, encara se sap pas la sieuna origina e evolucion. Fa mai de 140 milions d’ans nasquèt un dels mistèris mai grands de la biologia. Scientifics coma Darwin ja confirmèron que lo […]

E LA LENGA TORNÈT VIURE ! ( EN OCCITÀNIA)

Christian Andreu
0
Las discussions scientificas sus la revitalizacion o l’ensag de tornar far viure una lenga minoritària son dempuèi fa desenats d’ans sens fin. La partida de la lingüistica que vòl ajudar de far viure tornarmai una lenga menaçada restaca los cases e quines an capitat. L’exemple d’unas lengas pòt èsser utilizat per d’autras e al còp […]

PRÒVAS DE L’ESCANTIMENT D’UN GRAND AUCÈL A CAUSA DE L’ÒME…EN AUSTRÀLIA

Christian Andreu
0
La desaparicion de l’anciana megafauna australiana – aital coma sus d’autres continents de la planeta, dont l’America del Nòrd– es uèi encara una discussion scientifica de las grandas. Fa mai d’un sègle que se debat se l’òme, lo cambiament climatic o ambedós foguèron la causa d’aquò. Qualques unes encara dison que la secada que i […]

UN ANIMAU QUE DESCONCERTAVA DARWIN, ENFIN CLASSIFICAT

Christian Andreu
0
Descobert en 1834 per Darwin, durant una escala dau HMS Beagle en Patagonia, lo fossil foguèt qualificat d’ “animau lo mai estranh jamai vist” per lo naturalista. 183 ans mai tard, de nòvas tecnicas d’analisi genetica porgisson un esclairament sus aquesta curiositat de la natura que dison Macrauchenia Patachonica. Aquest animau sembla un pauc un […]

PICHONA ISTÒRIA DE L’UMANITAT (4) L’ARRIBADA DE ROMA

Christian Andreu
0
En Itàlia los reis etruscs avián conquistat la confederacion que se sonava Latium – los tribús dels latins, que s’èran consolidats en tot establir la vila de Roma, nomentada aprep l’eròi mitic, Romulus. Los latins se revoltèron contra los Etruscs, e victorioses, establissián, primièr un reialme latin e puèi una republica. Menaçats per las ciutat-estats […]

TRAPEN AIGUA ENA LUNA

Christian Andreu
0
Era Luna a divèrsi depaus volcanics situats en tota era superfícia. Era suspresa arribèc quand siguec descobèrt que dins d’aguesti i a fòrça aigua. Ua descobèrta contrària ara idèa que i avie enquia ara qu’afirmave qu’en aguest satellit non i avie aigua pr’amor dera fauta d’idrogèn. Era descobèrta siguec hèta per ua equipa scientifica dera […]

UN EMPERI AMB PLUSORS LENGAS. L’ÈST

Christian Andreu
0
Tradicionalament s’es restacat lo latin amb la lenga de l’Empèri Roman. Totun, i aviá tanben d’autras lengas parladas dins l’empèri. Maugrat que la lenga latina èra una caracteristica de la romanitat, lengas coma lo grèc aguèron un luòc fòrça important en la partida mai orientala de l’empèri. E quora Roma tombèt al sègle Ven venguèt […]

LOS DE ÇATALHÖYÜK AIMAVAN PLAN LORS ANCESSORS

Christian Andreu
0
Una còla d’arqueològs a descobèrt una estatueta de fa mai de 8000 ans dins la vila neolitica turca de Çatalhöyük. Çò que la sciéncia aviá definit coma de divessas de la tèrra, ara confirman que son de representacions d’ancessors. Tornarmai la preïstòria aurà d’èsser rescricha. La figurina es facha de marbre e mesura unes 17 […]