APRÈS LOS DINOSAURES ARRIBÈRON LAS FORMIGAS
L’edat d’aur de las formigas comencèt just après la desaparicion dels dinosaures. E foguèt aital pr’amor que comencèron de cultivar de camparòls coma noiridura. Fins a aquel moment avián “caçat” mas après qu’aguèsson fach aquò, los lors gèns cambièron definitivament. Un estudi scientific o a publicat dins la revista Nature Communications.
La descobèrta es estada facha après qu’una còla de scientifics de l’Universitat de Copenhaga e de l’Institut de Recèrca Tropicala de l’Smithsonian estatsunidenc ajan estudiat pendent mai de 25 ans los gèns de las formigas agricultrises e las lors culhidas de camparòls. La lor istòria es la d’una evolucion conjoncha de las formigas e dels fonges, las Formigas Talhafuèlhas.
Los divèrses capítols d’aquesta istòria evolutiva son estats confirmats per la còla qu’a fach l’estudi. Segon aquesta, fa mai de 60 milions d’annadas, una espècia de formigas –de la tribú Attini– abandonèt la vida de caçaire-culheire per començar de cultivar un tipe de camparòls que creissián sus la fùsta descompausada. Aquò foguèt lo primièr pas dins la longa istòria evolutiva d’aquestes insèctes.
“Perdèron fòrça gèns quand comencèron de cultivar de camparòls, çò diguèt Jacobus Boomsma, biologista danés e cap de l’estudi. Alara las formigas comencèron d’èsser totalament dependentas dels camparòls pels nutriments e aquestes subrevivián mai se produsián mai de noiridura per las formigas”.
Una istòria evolutiva mai que longa
Fa 25 milions d’annadas, un linhatge de formigas cultivatrises de camparòls comencèron de cultivar una sòrta de camparòls que produsián de proteïnas essencialas per la lor alimentacion. Mai de noiridura balhèt de colònias mai grandas, e aquestas poguèron ja reünir de centenats de milièrs de formigas.
Mas fa solament 15 milions d’annadas, las Formigas Talhafuèlhas nasquèron. Èran un tipe de formigas que talhavan de fuèlhas verdas e frescas per las balhar als lors camparòls. E tot aquò a una escala industriala que permetèt de formar de colònias amb de milions de formigas.
La domesticacion dels fonges obliguèt las formigas de cessar de produire per elas meteissas mai d’enzims digestius de fuèlhas, en tot las far dependentas d’a fons dels camparòls, e n’i a mai que non pas de formigas caçairas-culheiras, la lor version salvatja.
Al costat d’aquò, los umans, fa solament 10 000 ans qu’an descobèrt l’agricultura, e solament 100 que tenon una indústria. Benlèu sèm d’ animals qu’encara avèm d’aprene fòrça de las autras bèstias que demòran dins la natura. Dins un environament que s’apèla la planeta Tèrra.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet , lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
