Es totjorn malaisit rebastir un environament qu’avèm pas jamai vist. E mai encara se aquel aguèt luòc fa 2 milions d’ans. Mas aquò es çò qu’an fach una còla internacionala de scientifics. L’environament es en Africa e ja i demoran d’umans. Benlèu cal mai dire ominins, los nòstres ancessors.
Aital, e jos la direccion de Gail Ashley, de l’Universitat de Rutgers (Estats Units) e amb l’ajuda de doas còlas de mai, una soïssa , ETH Zurich, e l’autra espanhòla, l’Universitat Complutense, divèrses scientifics de l’Universitat de Pennsylvania an pogut rebastir l’environament tanzanian de fa 1,8 milions d’ans. Las conclusions son tanben estonantas.
Se sap que los ominins que i demoravan, Paranthropus boisei e Homo habilis, avián de manjar, d’aiga e tanben d’ombra prèp de la gòrja d’Olduvai. Tanben i avián, pr’amor que son estats trobats uèi lo jorn, centenats d’espleches de pèira fòrça ponchuts. Mas los scientifics pensan que los nòstres ancessors avián fòrça problèmas pendent la vida vidanta pr’amor que tanben i demoravan fòrça carnivòrs.
Un environament ric mas perilhós
L’estudi, publicat en la revista Proceedings of the National Academy of Sciences parla d’un environament ont i a una font d’aiga, de paluns e tanben de bòsques mas atanben savana. La còla qu’a fach l’estudi a rebastit lo tèrra que i aviá al torn dels utils de pèira trobats. Son estats analizats e an pogut confirmar quina vegetacion e fauna i aviá fa 1,8 milions d’ans.
Las doas espècias omininas que i demoravan, Paranthropus boisei e Homo habilis, fasián entre 1,30 e 1,70 cm de naut e podián arribar a demorar fins a 40 ans. Demoravan en un environament de forèsts de palmièrs e d’acacias. Mas los scientifics creson pas que demorèssen aciu. Solament èra un lòc de caça, d’aiga e proteccion.
“Segon lo grand nombre d’òsses trobats, los ominins i avián de carcassas – çò confirmèt Gail M. Ashley, cap de l’estudi – que trobavan en d’autres lòcs e que portavan aciu pr’amor que cercavan la seguretat dels boscatges”.
Tot aquò s’es pogut far pr’amor qu’ans après i aguèt una erupcion volcanica qu’a preservat tot fins al ponch que los scientifics o an pogut rebastir. Aital an trobat que tanplan i demoravan d’autres mamifèrs coma girafas, elefants e antilòps.
La question scientifica, en vertat, es pas pichona. La comunautat scientifica encara uèi discutís cossí avèm evolucionat. Qualqu’ns, benlèu, la majoritat, confirman qu’o avèm fach pr’amor que lo cervèl s’es fach mai grand en tot aver mai de proteïnas. E aquestas solament pòdon venir de la carn. Homo habilis evolucionèt pr’amor que manjava de carn, en tot caçar o pas. Paranthropus manjava solament de vegetals e doncas s’arrestèt d’evolucionar e fin finala desapareiguèt.
L’environament tanzanian de la Gòrja d’Olduvai rebastit per aquesta còla scientifica foguèt aucupat pels ominins pendent de dotzenats, benlèu de centenats de milièrs d’annadas. Èra un luòc qu’aimavan. Mas èra pas ont dormissian. Aqueste luòc èra eficaç e segur, mas pas pro. Per dormir caliá cercar d’arbres mai nauts o benlèu qualque balma.
Christian Andreu
