Home DIVÈRSES COSSÍ REVISCOLAR LO TIGRE DE TASMANIA
COSSÍ REVISCOLAR LO TIGRE DE TASMANIA
0

COSSÍ REVISCOLAR LO TIGRE DE TASMANIA

0

Una còla scientifica prepausa ara çò que poiriá èsser lèu lo procès de reviscolament d’una espècia escantida, lo tilacin, tanben conegut coma tigre de Tasmania. Per o realizar, an fach una lista de fins a nòu ponches per recomandar cossí se pòt reviscolar aquela espècia que patiguèt l’extincion en 1936.

Lo tilacin nasquèt coma espècia fa aperaquí 4 milions d’annadas.

Lo tilacin, o lop marsupial de Tasmania, fasiá fins a 180 centimètres de longor e fins a 58 cm de nautor. Lo mamifèr semblava mai un amassada de divèrsas espècias qu’una espècia pròpria. Aviá de regas sus sa forradura e tanben èra un marsupial pauc comun pr’amor que los dos sèxes avián una pòcha abdominala per sonhar los pichons.

Lo registre fossil confirma que nasquèt coma espècia fa aperaquí 4 milions d’annadas en Austràlia  e qu’auriá subreviscut dins l’illa de Tasmania fins al començament del sègle XX. Mas lo tilacin subiguèt una òrra caça de part dels umans que menèt al masèl de milièrs d’especimens entre 1830 e 1914 en nom de la defensa dels territòris de las nòvas bòrias dels colons. Lo darrièr especimen moriguèt en 1936 e lo tigre de Tasmania foguèt declarada espècia escantida en 1982.

“L’environament ont visquèt lo tigre de Tasmania a pas brica cambiat, çò diguèt Andrew Pask, de l’Universitat de Melbourne. Aquò vòl dire qu’avèm de condicions idealas per lo reviscolar e reïntroduire dins son ecosistèma natural. Mas per o poder far cal d’argent”.

L’arribada de l’argent

E aquò es çò qu’es arribat als cercaires après qu’un ciutadan donèt fins a 5 milions de dollars australians per aquela meteissa tòca. E, dempuèi alavetz, los cercaires, dirigits per Pask, comencèron de bastir un laboratòri per assajar de reviscolar geneticament aquela espècia, uèi mòrta. La tòca seriá de reviscolar divèrsas espècias marsupialas amb l’ajuda de la tecnologia mai modèrna.

La persona que balhèt l’argent, Russell Wilson, volguèt soslinhar perqué o aviá fach: “L’istòria dels tilacins es una istòria plan trista. E après la descobèrta de çò que voliá far Pask, caliá far reüssir son trabalh. La nòva tecnologia genetica es estonanta e se pòt reviscolar mai d’una espècia escantida”.

Per ansin, Pask e sos collègas an confirmat una lista de nòu ponches de seguir per poder reviscolar una espècia marsupiala escantida coma lo tigre de Tasmania. Lo primièr pas es trobar lo còde genetic de l’animal, çò que ja èra fach, puèi cal sequenciar geneticament d’espècias marsupialas pròchas del tilacin, e aquò tanben o an fach los cercaires.

Lo darrièr especimen moriguèt en 1936.

Lo tresen ponch es crear una basa de donadas bioinformaticas per poder restacar lo genòma del tilacin amb d’autras espècias marsupialas pròchas. E aquò es un procès que los cercaires son a mand de finir. Puèi, amb lo Conselh de Recèrca Australian, los cercaires vòlon desseparar de cellulas maire del tilacin en mai d’autras espècias marsupialas. Amb aquò los cercaires an la volontat de crear una banca de la biodiversitat marsupiala per protegir d’espècias marsupialas uèi en situacion critica.

Pels ponches 5 a 7, es de besonh de desvolopar un programa de tecnologia reproductiva per marsupials en laboratòri. Per o realizar, los cercaires fan servir de cellulas vivas per crear un embrion e après lo metre dins l’utèr d’una espècia marsupiala. Los darrièrs ponches soslinhan que cal noirir amb de lach los pichons nascuts amb l’ajuda umana e aital melhor ajudar a lor subrevivéncia. Sonque aquò poiriá assegurar la capitada de la nòva espècia reviscolada.

Segon los quites cercaires, aquò durarà dètz annadas, mas la resulta ne seriá un procès qu’arribariá de reviscolar d’espècias que patiguèron l’extincion al nivèl mondial. “Nòstra primièra tòca es lo reviscolament del tilacin, çò diguèt Pask, mas après cal poder balhar a la sciéncia mondiala la resulta e tot lo procès sus cossí ben capitar. Mai que mai lo procès genetic a l’ora d’isolar de cellulas maire, cossí las transformar e cossí far d’aquò un embrion animal”. Pasmens, tot aquò foguèt rendut public mentre que se sap qu’entre 2016 e 2019 fins a 8 tasmanians declarèron d’aver vist un tigre de Tasmania dins aquela illa; es doncas possible que l’espècia siá pas totalament escantida.

La Redaccion

Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion

 

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.