Malgrat que fòrça gent pensa que los crocodilians – un grop d’animals d’uèi lo jorn qu’amassa crocodils, alligators e caimans – son un fossil que demora se sap pas ben cossí dempuèi l’epòca dels dinosaures, ara la sciéncia a demostrat que la sieuna evolucion contunha e qu’an, per exemple, la mossegada mai granda de tot lo règne animal.
En l’aiga son los animals que son mai en naut de la cadena trofica. I a pas cap d’animal ne cap predator mai perilhós qu’eles. La sieuna mossegada es un còp de fòrça de mai de 16.000 newtons. Los umans solament n’avèm una de 500 newtons e pro.
Al delà d’aquò, ara los scientifics an trobat qu’an una segonda maissa que lor ajuda a distribuir la granda fòrça qu’a la sieuna mossegada, la mai poderosa del règne animal. La descobèrta fa questionar l’evolucion d’autres animals, coma de mamifèrs o nosautres meteisses, umans.
“Après aver trobat que los crocodils an una segona maissa avèm de reinterpretar coma avèm evolucionat nosautres meteisses – çò diguèt Casey Holliday, de la Universitat de Missouri e cap de l’estudi -. Es una istòria nòva que nos fa tornar agachar 250 milions enrè assajar de comprene cossí es estada l’evolucion independenta d’aquestes animals per rapòrt als mamifèrs.
Una evolucion contunha
L’estudi s’es fach amb l’ajuda de divèrses sistèmas informatics e s’an estudiat divèrsas parts de l’anatomia crocodiliana coma los òsses, los cartilages e tanben lo sieu cran. Aital, la segona maissa a coma foncion laissar pas que la maissa principala se trinque pendent l’alimentacion. Los mamifèrs, totun, solament avèm una maissa e pro.
L’estudi s’es fach per ajudar comprene cossí es una malfoncion en la maissa qu’an fins 30% dels adults umans. De mai, un autre estudi a trobat qu’an de forats en la maissa amb divèrses nèrvis per distribuir la pression e la vibracion pendent la mossegada. Aquestes tanben permeton l’animal de localizar las sieunas predas.
“La sieuna evolucion es una capitada – çò confirmèt Holliday -. Son d’animals qu’an pas jamai artritis e aquò a coma causa lors cartilages qu’an pendent tota la sieuna vida. Lo sieu estudi benlèu nos permetrà d’estudiar cossí podem nosautres, d’umans, luchar contra aquesta malautiá”.
Christian Andreu
