Era revista Science a publicat un article que confirme qu’era edat der olocèn- era epòca qu’auem coneguda enquia ara – a cambiat en 1950 e que dempús aguest an viuem en ua naua edat: er antropocèn. Er article ei signat per mès de 20 scientifics de tota era planeta. Diden qu’en eth mon i an auut pro cambiaments dempús 1950 entà iniciar ua naua epòca qu’a coma caracteristica principau es cambiaments que patís era Tèrra pr’amor dera accion der òme.
Aguesti cambiaments son pro clars dempús 1950, çò diden aguesti scientifics, pr’amor que i a auut bèri uns cambiaments en es sediments dera planeta. Ara i a plastics, pesticides e nitrogèn reactiu damb gasi d’efècte de serra que hèn retirar-se es glacièrs de tot eth mon. Eth debat ei solament saber s’era naua edat comencèc en 1950 o aperaquí er an 1800 – moment en quau comencèc era revolucion industriau – pr’amor que dempús 1950 era acceleracion a estat fòrça mès clara e seguís amassa damb er inici d’un nau escandilhament, eth siesau qu’a patit era planeta dempús que i a vida, hè, mès o mens, uns 4000 milions d’ans.
Una naua edat damb caracteristiques negatives
Es scientifics qu’afirmen tot açò vien de païsi desparièrs com Anglatèrra, Estats Units, Polonha, Alemanha, Àustria, China, Norvègia, Kenya o Canadà, entre d’auti. E ua caracteristica principau serie era formacion de naus depaus ena Tèrra hèts d’alumini o de plastic. D’auti cambiaments tanben caracteristics dera naua epòca serien era desforestacion o eth bastiment de carretères.
Er article qu’an publicat tanben confirme ua creishença dera temperatura globau d’entre 0,6 e 0,9 grads dempús er an 1900 e açò a provocat tanben ua pujada deth nivèu dera mar de 0,4 mm dempús 1993. Un hèt que poirie arribar a èster mès gran encara qu’enes condicions interglaciàries deth Quaternari, diden es scientifics.
Maugrat qu’es registres estratigrafics siguen fòrça evidenti, aguesti scientifics afirmen qu’era oficializacion dera naua epòca coma er Antropocèn ei, totun, un ahèr fòrça complicat pr’amor qu’es govèrns non ven cap utilitat ath cambiament de nom d’aguesta naua epòca. Mès com es cambiaments, diden, seràn mès e mès rapids, ara fin ac auràn d’acceptar.
Christian Andreu
