Los scientifics que dobtan enqüèra deu hèit que la caduda d’un meteòr suu noste planeta qu’estó la causa màger de l’extincion de la majoritat deus dinosaures 64 milions d’ans a, mes qu’an ara ua pròva de las granas qui’u confirma. Ua equipa de cercaires de l’Institut Politecnic Rensselaer qu’a descobèrt la caduda d’un aute meteòr despuish, n’i a pas sonque 55,6 milions d’annadas a. E la consequéncia qu’estó un cambiament climatic deus màger, dab ua creishença de las temperaturas de 5 a 8 grads sus tota la Tèrra.
Atau, quan aqueth dusau meteòr e cadó sus Tèrra 55,6 milions d’ans a qu’i avó tanben ua creishença de dioxide de carbòni que provoquè au còp ua creishuda de las temperaturas. Los scientifics qu’an trobat pròvas d’aqueths hèits dus.
En tot cercar, lo geoquimista Morgan Schaller e d’autes scientifics que volèvan saber quinas estón las causas dirèctas deu cambiament climatic qui merquè lo començar de l’epòca Paleocèn-Eocèn, un periòde dab las temperaturas mei hautas despuish l’extincion deus dinosaures. Que podón provar ua creishença que durè mei de 150.000 ans. Que provoquè plan segur un hèish de cambiaments sus flòra e fauna deu planeta. Los scientifics que confirmèn qu’i avó ua intrusion de basalt dens lo hons marin hèra rica de carbòni, un carbòni gessit d’ua explosion generalizada deus volcans deu planeta e tanben d’ua tumada d’un meteòr extraterrèstres.
Despuish qu’estudian mantun hons d’aquera epòca, los scientifics de l’Institut Politecnic Rensselaer que podón descobrir pròvas de la caduda d’un meteòr sus Tèrra per la localizacion de particulas de cristaus ferruginosas aperadas microtectitas. Aquestas ne’s tròban pas sonque après lo truc d’un meteòr pr’amor que dèisha lo son estat gasós en tot se solidificar dens l’air.
Un tròç d’un meteòr gigant
A despieit de non pas saber enqüèra las mesuras deu meteòr, los scientifics que podón afirmar qu’en aquera epòca i avó ua tumada de las tarriblas. Que soslinha ua origina extraterrèstra. Qu’ei pendent aquera epòca que los sediments estón depositats– çò digó Morgan Schaller -. E a despieit d’aquera descobèrta, aqueth hèit e lo cambiament climatic qu’aviè n’ei pas ua causa tan importanta. Centenats de meteòrs e cadón e provoquèn extincions abans e ac haràn enqüèra”.
Las pròvas sedimentàrias trobadas dens los hons terrèstres qu’estón trobats au ras de la vila estatsuniana de Melville e dens lo Lac Wilson tanben, en Nòva Jersei. D’autes tanben qu’estón trobats au ras de Medford, dens lo medish estat american. Las microtecticas que fòrman ua basa de quasi 6 dinc a 8 dets d’amplor e se tròban dens la formacion de Marlboro, qui’s pòt observar au long de tota la còsta deus Estats Units. Fin finau, ua pròva mei qu’estó trobada sus l’isla de Bermuda.
“Ne pòt pas estar ua coïncidéncia – çò digó Schaller -, la formacion d’aqueths hons e la caduda d’un meteòr que son de la medisha epòca e n’i a pas sonque un truc com aqueth qui podó provocar ua tau preséncia de carbòni en aqueth hons”. L’estudi qu’estó publicat dens la revista Science.
La Redaccion
