L’estructura de Richat atanben coneguda coma Uèlh del Sahara , es un accident geografic singular situat al desèrt del Sahara, en Mauritània, e cridèt l’atencion ja dempuèi las primièras missions espacialas, doncas forma un rar uèlh de buòu sus la monotona estenduda del desèrt. Dempuèi la distància, l’aspècte general es d’una granda espirala, coma una ammonita giganta sul desèrt. L’estructura, qu’a un diamètre de gaireben 50 quilomètres, venguèt lèu ponch de referéncia per las missions espacialas.
Fa decadas se considerèt lo resultat de l’impacte d’un meteòr pr’amor de la siá forma circulara, mas après divèrses estudis foguèt demostrat que s’agís d’una estructura simetrica d’un dom anticlinal erosionat durant milions d’ans, e que mòstra lo sieu nuclèu. Lo centre de l’estructura es bastit per de ròcas d’una edat que se pòt situar entre lo Proterozoic e l’Ordovician, amb de carbonats (calcàrias e dolomitas) que contenon de troçes amb de silici, e originadas per dissolucion e escrancament carstic, e que son dins e disques anulars de basalt, kimberlita e de ròcas volcanicas alcalinas del Cretacèu. 
Cap dels estudis fins uèi poguèt identificar d’evidéncias de cap meteòr (metamorfisme d’impacte). L’estructura e lo sieu nuclèu foguèron totjorn interpretadas coma l’expression superficiala d’un complèxe magmatic alcalin de l’edat del Cretacèu (las ròcas mai ancianas) en tot donar luòc a un còrs carstic d’origina idrotermala.
Al començament se cresiá que l’Uèlh d’Africa, l’estructura Richat o Uèlh del buòu, èra un cratèr d’un meteòr, mas a l’ora d’ara los cercaires creson que son de rèstas d’una formacion de ròca fonduda que foguèt erosionada per d’aiga e vent. De bandas concentricas de resistentas ròcas de quars forman de sarradas, amb de vals de ròca mens resistenta entre elas. L’airal mai escur fa partida del replanat d’Adrar, una zòna de ròcas sedimentàrias situada a 200 mètres de nautor per dessús la sabla del desèrt mai pròcha. Un grand airal cobèrt per de dunas de sabla, nomenadas ergs.
Pòt èsser agachada dempuèi l’espaci
L’uèlh del Sahara, al centre-oèst de Mauritània es una formacion geologica unica, plan visibla quitament dempuèi l’espaci. Es coneguda coma l’Uèlh del Sahara o Estructura de Richat. Aquela formacion es una sèria d’anèls concentrics e a un diamètre de 50 km, e pr’amor d’aquò pòt èsser vista plan dempuèi l’orbita terrèstre e es estada objectiu de referéncia de mantunas còlas d’astronautas sus la Tèrra.
Un agach mai pròche permet espepissar d’arbres e d’arboces, coma de pichons ponches que semblan seguir l’estructura d’un riu que, segon lo moment de la fotografia, podia ja èsser sec ja quand i arrivèt lo satellit pr’amor que la sason de pluèjas èra ja finida. Qualques airals al sud e a l’Èst de l’estructura de Richat o Uèlh del Sahara semblarián èsser cobèrtas per de lacs temporals, secs la màger part de l’an.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
Aqueste article es tanben publicat dins Naturaleza Salvaje, un numeric de geografia e l’environament, que Sapiéncia n’a un acòrdi de cooperacion
