Pendent los sègles V e VIII, lo linhatge merovingian, qu’aviá coma origina la tribú franca dels sicambris, dominèt d’amples territòris dins las ancianas províncias romanas de la Gàllia, l’anciana Elvetia, Belgica e parts de Germania. En aquela epòca los monarcas consideravan los reialmes de la sieuna proprietat e sovent èran despartits en eiretatge entre los sieus desparièrs filhs. Pr’aquò, de còps, los territòris ja sonats aguèron desparièrs monarcas merovingians al còp e foguèron establits divèrses reialmes merovingians independents coma Neustria, Borgonha o Austrasia.
Totun, per causa del sieu alunhament en lo temps, lor istòria es barrejada amb la legenda. Un exemple d’aquò es lo fundator del linhatge, Merovèu (origina del nom merovingian). Segon la legenda, la maire de Merovèu èra prens de sòn marit, lo rei Clodion, mas un jorn, en tot se banhar, foguèt violada e fecondada per un quinotaure, un èsser que veniá de la mar, miei uman, mei animal e pas encara identificat amb cap d’autre èsser mitologic. Benlèu pr’aquò Merovèu aviá caracteristicas umanas e tanben animalas. Es aquò benlèu una allegoria d’una possible anciana union entre los francs e qualque pòble maritim ? Cal pensar que fòrça legendas balhavan als reis merovingians de poders subrenaturals, coma la garison de malautias a travèrs de l’imposicion de las mans o encara la capacitat de se comunicar amb los animals.
Se laissam la mitologia a un costat, las cronicas romanas tanben parlan de dos Merovèus, l’un lutèt jos las òrdres dels romans e moriguèt d’aperaquí l’an 438 dC. Aqueste demorèt pendent un temps en Roma. L’autre, de segur lo son filh, foguèt lo rei de los francs en Tournai dempuèi aquel an e fins l’an 458 dC.
Après regnèt Clodovèu, rei dels francs entre los ans 481 i 511, qu’aguèt un lòc privilegiat en l’istoriografia, pr’amor que laissèt l’arrianisme (doctrina cristiana que negava la divinitat de Jèsus lo Nazaret) e se convertiguèt al credo catolic en l’an 496, convencut per la sieuna femna Clotilde e tanben per Saint Remus. Aital laissèt endarrièr la diferéncia religiosa que desseparava galloromans e francs e establiguèt la capitala de los francs en Paris (aquò a fach que divèrses sectors nacionalistas franceses ajan volgut veire en lo sieu regne la naissença de França ). Mas çò que se debanèt en vertat foguèt una aliança per interèsses mutuals entre Clodovèu, reconegut ja coma Novus Constantinus (successor dels ancians emperaires romans) e la glèsia catolica, que, a travèrs d’aqueste pacte amb la monarquia, potenciava la sieuna supremacia en Occident, sustot contra la glèisa cristiana celtica e tanben contra l’eretgia arriana.
Los monarcas merovingians foguèron coneguts coma los monarcas tufats pr’amor de lors pels e tanben de las sieunas barbas, fòrça longas. Qualqu’uns an volgut veire en aquesta tendéncia la contunhacion d’ancianas credenças semiticas – segon elas los pels longs balhavan de fòrça (remembram lo mite biblic de Samson) -. Lo meteis rei Childeric III quan foguèt detengut en l’an 754 patiguèt un talhada de lors pels per òrdre papala !!!
De monarcas barbars a monarcas cultes
D’un autre caire, trinquèron l’idèa de reis sens cap de cultura, fòrça comun entre los monarcas germanics. Childeric I, felen de Merovèu e rei entre los ans 458 e 496, foguèt un extraordinari poèta e orator e, al còp, un mecènas cultural. Mas lo linhatge merovingian cometèt un grand error, çò es balhar las foncions de govèrn a una sòrta de primièrs ministres sonats majorals de palais, que, amb lo temps, ordiguèron un plan per arribar al poder.
Foguèt lo meteis rei Dagobèrt II, qui finiguèt per èsser aucit l’an 679 dC ( i an desparièras versions del prètzfach ), en tot caçar en una forèst, d’un còp de lança en l’uelh. L’accion foguèt realizada per un sirvent qu’aviá recebut òrdres de son majoral Pepin I d’Herstal, e amb la benediccion de la glèisa e tanben de la noblesa, menaçadas per las politicas de contraròtle de Dagobèrt. A la fin, un autre majoral, descendent d’aqueste, Pepin III “lo Brèu”, filh de Carles Martèl, retenguèt lo darrièr monarca merovingian, Childeric III, l’an 751, e assumiguèt lo poder mai tard, en tot començar lo nòu linhatge carolingian. Aqueste nòu linhatge real volguèt lèu esfaçar lo remembre dels merovingians, que demorèron sepelits en lo desmembrièr.
Francesc Sangar
