L’ase domèstic (Equus asinus) foguèt plan important per l’umanitat pendent de milièrs d’annadas. Foguèt la fònt principala de trabalh e transpòrt per plusors culturas. Totun, foguèt pas brica estudiada la sieuna origina genetica fins a uèi lo jorn. Ara, un nòu estudi demostrèt que la sieuna origina es d’Africa de l’Èst e que foguèt domesticat aperaquí l’an 5.000 abans lo Crist.
Benlèu pr’amor que l’ase foguèt un animal que s’espandiguèt sustot en de comunautats pauras e en de territòris plan arids, los cercaires decidiguèron pas de l’estudiar fins ara. Car una còla de cercaires de l’Universitat Paul Sabatier analisèt lo genòma de 207 ases modèrns e 31 ases ancians a mai de 15 equids. La resulta foguèt ne trapar l’origina geografica.
La còla de cercaires foguèt dirigida per Evelyn Todd, e analisèron mai de 238 genòmas d’ases per divèrsas espècias. La conclusion es segura; l’ase foguèt domesticat pel primièr còp ara fa 7.000 ans.
De populacions isoladas
Puèi, çò apondèron los cercaires, l’ase s’espandiguèt a travèrs de tota Africa e mai tard encara vèrs Euròpa e Asia. Ailà divèrsas populacions d’ase demorèron isoladas e venguèron diferentas, benlèu pr’amor del clima. Aquò menèt a de diferéncias geneticas entre los ases europèas e los d’Orient Mejan.
Los scientifics tanben estudièron lo linhatge genetic dels ases de Levant que nasquèron coma sosespècia fa mens de 2.200 ans. Descobriguèron qu’aquesta sosespècia balhèt un corrent genetic plan important per las populacions d’ase actualas. Car los ases, aprés se mesclar amb las mulas tanben ajudèron plan l’economia e las conquistas militaras de l’Empèri Roman.
“Ara cal trapar amb l’arqueologia quala foguèt la region drecha d’Africa de l’Èst que foguèt la primièra. Cal tanben, çò diguèron los cercaires, analisar la genetica dels ases d’ambedós costats del Mediterranèu se volèm comprene lo ròtle d’aquesta espècia en l’istòria del comèrci demest Euròpa e Africa del Nòrd”. L’estudi foguèt publicat al numeric Science.
La Redaccion
Fotografia Principala: XenonX3/CC Search
