Ara fa justament cent ans se debanèt l’ocupacion aliada de la region alemanda coneguda coma Ruhr. Malgrat que comencèt en 1923, l’ocupacion de la region per mai d’una armada aliada se desvolopèt encara fins a l’annada següenta e doncas es una operacion militara que pòt pas èsser dich que finiguèt lo meteis an mas en 1924. Pasmens, provoquèt una colèra tan granda demest los alemands que fòrça istorians, uèi lo jorn, considèran que foguèt una de las causas màgers que provoquèt la Segonda Guèrra Mondiala en 1939.
L’operacion, qu’aguèt coma protagonistas las armadas francesa, bèlga,e anglesa foguèt la resulta finala de las demandas aliadas a Alemanha e lo nòu regim politic nascut aprés la Primièra Guèrra Mondiala (1924-1918), çò es la Republica de Weimar de pagar d’indemnizacions economicas gigantasas pr’amor de la consideracion qu’Alemanha èra la principala colpable de la guèrra (los aliats foguèron los que ganhèron la guèrra). Pasmens, foguèt un movement militar que provocariá mai problèmas a tota la planeta que non una solucion al desàstre economic que i aguèt en Euròpa aprés la guèrra.
Aital, la coneguda ocupacion militara aliada del Ruhr alemand se debanèt justament aprés que lo govèrn alemand volguèt pas balhar de garantias de seguretat a Estats Units e Reialme Unit un còp arrivada la patz. En mai, d’aquò, uèi, plusors istorians considèran que l’estat francés aguèt part de colpa pr’amor que, un còp aseguradas las indemnizacions economicas als aliats lo govèrn francés demanèt encara mai d’argent a Alemanha e aquesta volguèt pas. D’efièch, e malgrat qu’al començament los britanics èran d’acòrd amb França a l’ora de demandar mai d’argent puèi cambièron lor vejaire –benlèu pr’amnor que començavan a vaire car qu’Alemanha podiá pas pagar aquela quantitat d’argent – e daissèron l’estat francés solet amb las sieunas peticions.
De conseqüéncias per totes
Ja alavetz lo scientific Keynes, avertiguèt que se Alemanha patiguèsse de grèus problèmas economics tanben los angleses e los aliats, dont los franceses, ne patirián de grèvas conseqüéncias economicas. E los angleses, fin finala, causiguèron de quantitats menoras a l’ora d’èsser pagadas pels alemands. Totun,l’ocupacion del Rhur venguèt una realitat lo genièr de 1923 pr’amor que Poincaré, president de l’estat francés, decidiguèt raubar aquela region, rica en carbon, fèrre e acèr als alemands. Se Alemanha pagava pas los franceses aumens aurián de grandas quantitats de carbon que podián pas aver en territòri francés.
Annadas puèi los nazis crearián un movement de resisténcia general en la region que sonque foguèt plan pichon. Totun, la grèva situacion economica, la gigantassa tassa de caumatge e l’iperinflacion provoquèron la declaracion de l’estat d’emergéncia en çò dels alemands. Lèu arribarián d’assags de còp d’estat contra la Republica de Weimar e en octobre, lo putsch d’Adolf Hitler en octobre de 1923 en Munic que capitèt pas. Encara aquel mes foguèt proclamada la Republica de Renània .
Segon lo Tractat de Versalles l’ocupacion del Rhur foguèt legala mas entraïnèt una ersa de solidaritat al mond occidental a favor dels alemands. Lo govèrn francés, d’un autre costat, acceptèt de se retirar de la region en agost de 1925. Los darrièrs soldats franceses abandonèron la vila alemanda de Düsseldorf pendent la fin d’aquel mes e la celèbre ocupacion aliada del Rhur finiguèt sonque doas annadas aprés.
La Redaccion
