La discussion de la comunautat scientifica sus l’epòca quan l’òmi arribè en America que contunha. Se calèva aver mei de donadas e mei exactas, ua equipa scientifica canadiana e californiana que confirmè que lo glaç qui corbriva Canadà e Alaska que s’obrí fin finala 13.000 ans a. Mes que confirmè tanben que l’òmi actuau – Homo sapiens sapiens – qu’èra arribat suu continent american abans.
Entà’c har, qu’utilizè síi lo camin libre de glaç qu’i avèva au ras de las Montanhas Rocassosas, síi la còsta oèst nòrd-americana, quan lo glaç de la darrèra glaciacion èra un obstacle de mau passar. Ara, un navèth estudi que càmbia la vision qu’avèvan los scientifics sus aquesta temàtica pr’amor quan lo glaç s’obrí – qu’estó calculat dab precision dab analisis de radiocarbòni e d’ADN de la populacion de bisons qui vivó en aquera epòca – Hèra d’espècias animaus e l’òmi modèrne tanben qu’èran dejà arribats suu continent american bèth temps a.
Un poblament mei ancian
Lo glaç qu’avançava enter las cordilheras d’Alaska e Laurentiana que barrè lo passatge 21.000 ans a. Mes que’s confirmè la preséncia de populacions umanas a Clovis mei de 15.000 ans a. Quin arribèn en America ? Dilhèu per de la còsta. Atau com ac confirmè ua equipa de las universitats d’Alberta (Canadà) e de Califòrnia, en analizar lo viatge de divèrsas populacions de bisons en mantua direccion ; nòrd-sud e sud-nòrd, trobadas sus plaça e atjadas de 13.000 ans.
L’estudi qu’analizè 78 esquelèts fossiles de bisons antics dab radiocarbòni. La conclusion n’estó pas l’esperada. “Qu’avem analizat las despulhas fossilas de lòcs com Clover Bar e Charlie Lake Cave au Canadà – çò digó un deus caps de l’estudi Peter Heintzman – e l’ADN que confirmè que populacions de bisons deu nòrd e deu sud e’s trobèn au correder libre de glaç. Mes los paleoindians que’us caçavan dejà mei de 14.000 ans a”.
L’estudi, publicat dens la revista Proceedings of the National Academy of Sciences, que confirma donc que i avèva dejà umans abans l’obertura deus glaç e qu’aqueths e los animaus i circulèn librament après 13.000 ans. Adara la preïstòria americana qu’ei mei rica pr’amor lo movement qu’èra shens que nòrd-sud mes en mantua direccion. Un hèit desconeishut abans.
La Redaccion
