Los Mi’kmaq (eles aiman mai de s’apelar Lnu’k que vòl dire èssers umans) de Nòva Escòcia e Tèrra Nòva (Canadà) son estats totjorn un exemple de l’inexisténcia de luta contra l’arribada de l’òme blanc en America. Uèi lo jorn solament ne demòran 40.000 en tot Canadà. Es coneguda la resisténcia d’iroqueses, sioux o apaches mas pas la dels Mi’kmaq, que fins a uèi lo jorn, èran coneguts tradicionalament dins los libres d’istòria per la sieuna inexisténcia.
Mas ara un istorian canadian, Tod Scott, a pogut confirmar que la resisténcia del pòble Mi’kmaq non solament foguèt brava mas tanben ferotja. Aital, los soldats angleses demorèron barrats en los sieus fòrts en Nòva Escòcia practicament pendent 100 ans, fins a l’an 1761, quand aguèron una patz mai o mens definitiva amb los Mi’kmaq.
“Los Mi’kmaq ataquèron un jorn e un autre los soldats angleses – çò diguèt Tod Scott, qu’a presentat lo sieu estudi en defensa dels Mikmaq fa pauc -. Dempuèi la sieuna arribada a l’illa, en 1675, fins a 1761, los angleses perdèron totas las batalhas amb los Mi’qmak e avián paur de sortir dels sieus fòrts”.
Una nacion indigèna poderosa
Tod Scott a realizat aquesta recèrca pr’amor que caliá defendre e conéisser coma èra estada la resisténcia dels Mi’kmaq en Nòva Escòcia. E pauc a pauc, nasquèt un imatge d’una nacion poderosa que lutèt pendent gaireben un sègle contra l’òme blanc. Los angleses, l’armada mai poderosa de l’epòca, avián paur d’eles.
L’estudi En defensa de los Mikma’ki: poder militar Mi’kmaq en Nòrd America (1675-1761) es estat presentat a la Societat Istorica Reiala de Nòva Escòcia recentament. En aquela epòca, divèrses documents d’oficials angleses aital o confirman. E los franceses e occitans èran d’aliats dels Mi’qmak.
En 1744 Anglatèrra encara non aviá patz amb los Mi’qmak, e per ansin los rangers de John Gorham i foguèron enviats. Mas quatre ans après Gorham aviá perdut fins al 75% dels sieus òmes e en 1750 fòrça colons fugiguèron de la província desmoralizats.
Ans après i arribèt lo general anglés Edward Cornwallis, un gèni militar, que balhava d’argent per caps de Mi’kmaq. Mas tanpauc poguèt contrarotlar Nòva Escòcia. De convois èran enviat amb d’aiga e manjar a Dartmouth mas normalament tornavan pas. Fòrts coma los de Windsor, Lunenburg e Sackville èran de presons pels soldats angleses.
E foguèt pas fins a la patz signada entre la nacion Mi’kmaq e Anglatèrra en 1761 que la luta finiguèt. Los Mi’qmak avián lutat gaireben pendent prèp de 100 ans l’anglés. L’istòria ara los onora.
Redaccion
