L’univèrs a mai de 13,8 miliards d’ans e la Tèrra n’a solament 4,5. Ara divèrses scientifics son arribats a la conclusion que la vida sus d’autras planetas poiriá èsser de milions d’annadas mai anciana que la que i a sus la nòstra. Totun, una nòva teoria suggerís que la vida, segon una amira cosmica, seriá prematura.
Segon aquesta teoria cosmica, los umans pensam que la melhora escasença d’aver de vida sus una planeta es ara –uèi lo jorn–, mas quand pensam a quora poiriá nàisser la vida en un futur luènh las escasenças son de mai en mai grandas. Perqué ? Es la question que se la pausèt Abraham Loeb, cap del nòu estudi que defensa aquesta nòva teoria cosmica. Segon ela, la vida poiriá aver aparegut solament dètz milions d’ans après lo Big Bang pr’amor que la temperatura de l’univèrs ja aviá començat a baissar.
Entre los 10 e los 17 milions d’ans après lo Big Bang, la temperatura de l’univèrs baissèt fins a una temperatura demest los 0 e 100 grases. Una temperatura fòrça rasonabla per i trobar de vida. Las primièras estelas se formèron 30 milions d’ans après la Granda Explosion e pauc puèi ja i avián de supernòvas dins l’espaci amb d’escasenças realas de balhar la vida pertot dins l’univèrs. Lo Solelh se formèt fa solament 4,6 miliards d’ans, e encara que poscam arribar de pensar que nasquèt fa plan d’annadas, aquò representa pauc de temps per rapòrt a d’autras estelas qu’an viscut e vivon encara dempuèi 10 miliards d’ans.
Una teoria complicada
Loeb e sos collègas Rafael Batista, e David Sloan, de l’Universitat d’Oxford, confirman que la vida d’una estela es mai corta se sa massa es mai granda. Aquò fa que d’estelas amb una massa fins a tres còps mai granda que la dels solelhs moriràn plan abans de balhar escasença a la naissença de la vida. Totun, las estelas amb una massa d’un 10% mai petita que lo solelh poiràn viure fins a dètz bilions d’annadas e ajudaràn al desvolopament de la vida de forma segura. Per tant, las probabilitats d’aver de vida son fins a 1000 còps mai grandas dins l’avenidor que non pas uèi lo jorn.
E a la question de perqué demoram pas los umans dins lo futur mai luènh prèp d’una estela d’aqueste tipe, Loeb respond que pòt èsser a causa de l’environament o pr’amor que nòstre tipe de vida es prematur, çò es que nasquèt abans l’ora. Malgrat aquò, tanben confirma que las estelas qu’an una vida mai longa, coma las estelas nanas rojas tanben emeton una radiacion UV que pòt arribar de destruire la vida de l’atmosfèra de quina que siá planeta ont i a de vida.
Per ansin cal determinar quina escasença es mai segura. Cal saber, solide, perqué demoram sus la Tèrra : o ben pr’amor que la vida nasquèt abans l’ora o ben pr’amor que l’estela pròcha de nosautres –lo Solelh– a la massa que l’a solament per astre. E per o determinar cal far mai d’estudis sus las estelas nanas rojas que i a prèp del Sistèma Solar. E i cercar la vida ailà. De missions coma lo satellit Survey de la NASA –que cèrca d’exoplanetas o planetas ont i poiriá aver de vida– o lo Telescòpi Espacial Webb poirián ajudar lèu a respondre a aquesta question. L’estudi es estat publicat dins la revista numerica Journal of Cosmology and Astroparticle Physics.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet , lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
