Es estat malaisit de la trobar mas après de decadas de recèrca los astronòms an trobat finalament la qu’es considerada ja coma la primièra estela de neutrons de la galaxia d’Andromèda. La trobalha a emplenat d’alegria la comunautat scientifica astronòmica pr’amor qu’aqueste tipe d’estelas son plan malaisidas de trobar.
L’estela, qu’encara non a nom, es a 2.537.000 ans lutz de la Tèrra e es plaçada en la galaxia Andromèda, una galaxia que, amassa amb la Via Lactèa e la Galaxia del Triangle, forman lo nomentat Gròp Local. E ara, après mai de 30 ans de recèrca astronomica, s’es trobat un objecte espacial fòrça malaisit de trobar; una estela de neutrons. Aquesta despulha estelar a pogut èsser trobada mercès al telescòpi espacial XMM Newton de l’Agencia Espaciala Europèa.
Una galaxia fòrça populara
Andromeda es una galaxia fòrça populara entre la comunautat scientifica astronomica pr’amor qu’es lo ponch mai luenhan de la Tèrra e al còp lo mai visible. Tanben es plan semblanta a la nòstra galaxia, la Via Lactèa. Los telescòpis de la planeta tota an cercat pendent d’annadas qualqu’objecte que poguèsson trobar. Mas es estat pas fins a uèi que l’an trobada. L’estela de neutrons es tanben un objecte espacial fòrça singular pr’amor que se pòdon veire pas regularament. Çò es qu’ara se vei e ara se vei pas.
Aquò a coma causa que las estelas de neutrons giran plan lèu e s’alucan e s’atudan. Se tanben canibalizan qualque estela procha viran encara mai lèu. Lo telescòpi de rais x XMM Newton trobèt un senhal brica usual. Èra coma una estela de protons que virava e fòrça. Los astronòms cren que se manja una estela vesina cada 1,3 jorns e aquò la fa virar cada 1,2 segondas. Tot un fach que la fa fòrça exotica.
“Demoravam trobar qualquels senhals periodics entre los objectes que mai brilhavan dins Andromèda – çò diguèt Gian Luca Isral, cap de l’estudi -, mas trobar un pulsar tan brilhant coma aqueste es un fach vertadièrament singular”.
La recèrca d’aqueste estudi- que començèt en 2000 e qu’a pogut identificar aquesta estela en la frontièra de la galaxia solament 2 còps de 35, es estat finalament una capitada en 2015. L’estudi, publicat en la revista digitala Monthly Notices of the Royal Astronomical Society confirma que cal far mai de recèrca per poder determinar se aquesta estela de protons es vertadièrament un pulsar singular de rais x de baissa massa o un autre objecte espacial.
Christian Andreu
